Florum VLAHA ISTOČNE SRBIJE

Овде ћемо дискутовати о предложеном начину записивања влашких дијалеката, у жељи да дођемо до најприхватљивије ортографије.

Довољно је кликнути мишом на опцију "Одговор", остало ће вам се ка'сти само!

 Pauńe mult frumos este forumu asta. Multe fericii pentru asta lucru.Cie salut mult si numa naincie. ;D

Sa velikom zeljom da pisem na sopstvenom jeziku poceo sam pre par godina da tragam za svojim poreklom.
Jednom sam se pre oko godinu dana isao iz beograda u jedno malo mesto pored Negotina (Dupljane)
i na putu sam u predvece video muziku.Stao sam da se odmorim,castio muziku,zauzvrat su pitali sta da sviraju. Trazio sam pesmu Nanâ,Nanâ.Odsvirali su bez greske i lepo.Zainteresovao sam se i za nasu pismenost pa su mi obecali da ce mi nabaviti broj telefona gospodina Pauna Es Durlica.
Posle dve nedelje dobio sam poziv od doticnog gospodina.
Od tog momenta moj zivot ,kao vlaha, pocinje da dobija neki smisao.
Toliko o tome zvanicno.
Smatram se veoma bogatim sto imam za prijatelja takvog coveka.
Vlaski narod takodje.
Posle ne znam koliko vremena ovi dogadjaji ce biti deo istorije ,veoma vazan za nas narod,
a ti Paune sad brate dosta zezanja (sala dragi moj).
Ceka nas PUNO posla.
Eto nas u tvojim virtuelnim klupama u virtuelnoj ucionici,za pocetak ,a mislim da ce biti interesantno svima.
Objasni kako nase glasove da zapisujemo,slovo po slovo,tj glas po glas.
Interesantno bi bilo Rumunsko pismo takodje .

Novica Njagojevic

Salut din Timişoara, domnule Păun.

Io dzîc că să poace scrie perfect graiu dumneavoastră care îi şî graiu din Banatu Românesc cu literele latineşci şî cu ortografia literară a limbii române. Iaca aşa cum făcui şî io.
Cu literele sîrbeşti îi poace măi uşor pîntru ăi care or învăţat la şcoală în limba sîrbească, da vuorba îi să scrie rumânii pă limba lor - cu litere latineşci îi şiel măi bine pîntru că să scrie cum să audie şî îs şî literele romanilor ăi bătrâni, de la care ne tragem tuoţi noi ăştia care ne dzîcem azi rumâni or români.

Iară ca să faşi un alfabet-bucfariu nuou, cu mulce litere nuoua, nu-i de folos cu mult. Io dzîc că măi mult încurcă pă uoaminii care cată să înveţe să scrie rumânieşce.
Dacă tuot ieste alfabetu-bucfariu ăsta folosît de tuoţ românii din România, de şie să nu îl folosască şî frăţîia voastră?

Io vă salut cu respect!
Sănătace şî să ajute Domnul!

Salut duomnuľe Păun şî feliśitări păntru forumu ăsta! Îţî dorĭesc să aĭ sucśes cu ĭel.

După cum ai şî spus, ľimba cu care vorbim şî scriem încă nu-ĭ bińe đefinită. Felul în care aľeźem să scriem ńe mână într-una sau altă đirecţiĭe.

Al măi important lucru pră care toţî îl vrĭem îi să păstrăm ľimba care ń-o fost lăsată đin bătrâńaţă. Asta o faśem prân a scriĭe śî vorbi pră ľimba nuoastră. La toţî ńi-ĭ grĭeu păntru că la şcuoală am învăţat să ghinđim în alće ľimbĭ. La lucru vorbim, śićim şî scriĭem în ľimbĭ care  nu-s a nuoaştre.

Al doĭľa lucru pră care încă nu-l avĭem ĭe un scris cu care să să poată scriĭe în tuoaće graĭuriľe nuoaştre. Ungurĭeńii dzîc 'đireptaće', dar Ţărańii dzîc 'direptat'e'. Ĭo cred că scrisul nuostru ar trăbuîi să fie đestul đe larg şî flexibil ca să închiapă în ĭel tuoat'e graĭuriľe.

Al treĭľa lucru ĭe lipsa đe vorbe abstract'e şî tehniśe đin graĭuriľe nuoaştre. Noĭ trăbă să adăugăm sut'e şî mĭi  đe cuvint'e la ľimba nuoastră, dacă vrĭem să fiĭe đe folos în activităţiľe đin tuoată dzîuoa.
Întrăbarĭa-ĭ đin care ľimbĭ luvăm vorbiľe care ń-e trăbă. Păntru noĭ care am crescut în Sârbiĭa, al măi uşor îi să ľe luvăm đin ľimba sârbă (văd că şî Duomnu Păun a făcut aşa în forumul ăsta). Ĭo care mă sîmt rumân dzîc să împrumutăm şî đin ľimba fraţîlor đe prăstă Dunărĭe. Oricum ń-am sući faśem part'e
đin ramura Daco-Română.

Pisaću na srpksom. Zbog dva razloga: nisam siguran kako da koristim različite znakove za vlaški, iako je moj maternji jezik, i drugi: ovde je skoro sve pisano"ungurjanskim" koji je meni ponekad stran i nisam siguran (vraćam se na prvo) kako bih to kao Căran napisao.
Govorim 5 jezika i dosta sam dugo pokušavao da naučim i koristim i književni rumunksi, ali mi nije nikako uspelo. Mislim da rumunska književna varijanta ima smisla samo ako se uči u školi jer je, moj utisak, ipak komplikovana. Po meni, trebalo bi iskoristiti princip "jedno slovo-jedan glas", dali je to sada ćirilica ili latinica, to ostavljam drugima da odluče. Sa druge strane, ako potenciramo da je naš maternji jezik rumunski, a jeste, onda nam je potreban isti književni jezik kao u Rumuniji (vidi nemačko govorno područje).
Pozdrav

Salut, Gorane!

Io zic sa scriem pe rumaneste. Nu-i asa de important daca scriem pe taraneste sau ungureneste sau literar. Nu-i important daca scriem gramatical sau nu. Noi toti stim ca nu am mers la scoala in Romania. Aia care se rad de scrisul nostru nu ne inteleg si nu sunt culti. Treaba lor.

Scrie frate far-de frica! :D

Sa druge strane, ako potenciramo da je naš maternji jezik rumunski, a jeste, onda nam je potreban isti književni jezik kao u Rumuniji (vidi nemačko govorno područje).


Bine ai zis!
Şi eu zic la fel. Că ar fi bine să se înveţe limba literară pentru scris. Nu-i nicio problemă dacă scrie careva în grai. Dar fiind cu toţi vorbitori de aceeaşi limbă şi la sud şi la nord de Dunăre bine e să avem o limbă standard, în care să comunicăm toţi: din Negotin până în Chişinău, din Cernăuţi până în Giurgiu.
Că graiuri avem multe: bănăţan, oltenesc, ardelenesc, maramureşan, moldovean, muntean...

Acuma eu poate sunt subiectiv, fiind de la nord de Dunăre. Dar zic că e uşor de învăţat scrierea românească literară. E dupa regula fonetică: se scrie cum se aude. Iar ortografia e aproape identică şi cu cea italiană.
Suntem toţi latini. Cum zice un lingvist român: limba română este latina dunăreană actuală.

Dacă nemţii au Hochdeutsch, iar la ei diferentele între dialecte sunt mari, foarte mari, încât nu se înţeleg unul din nord cu unul din sud dacă vorbesc în dialect, atunci şi noi avem nevoie de o limbă standard.

Toţ Rumâńi o ľimbă şi o scrisoare.

Izvinjavam se sto ozivljavam ovako staru temu.

Nisam ranije zeleo da ucestvujem u ovakvim i slicnim diskusijama, prvenstveno sto pre ili kasnije se svaka ovakva diskusija zavrsava politikom (a i ova ce najverovatnije zavrsiti na isti nacin).

Krenuo bih od mojih nalaza u vezi postanja rumunskog (necu reci vlaskog, kasnije cu objasniti i zasto) jezika.
Ukoliko uzmemo za tacno da su Rimljani na Balkan doneli vulgaro-latinski jezik, i da su ceo vek morali da cekaju u danasnjoj Istocnoj Srbiji dok nisu uspeli da prodru na teritoriju Dacana, onda mozemo s pravom zakljuciti da se vulgaro-latinski za to vreme fino izmesao sa lokalnim jezicima pre nego sto je prodro dalje na istok, u danasnju Rumuniju.
Nije mi ovde cilj isticanje toga gde je taj jezik nastao, vec mi je cilj da pokazem da je taj jezik jedina veza izmedju naroda s ove i one strane Dunava.
Na isti nacin su rimske legije taj jezik prenele i u druge delove carstva (jug, danasnja Makedonija, Grcka i Albanija).

Ovo je meni vise nego dovoljno da postujem stav tih razlicitih grupa koje pricaju tim jezikom, da su one nezavisne od danasnje Rumunije, jer ih osim zajednickog jezika nista drugo ne vezuje.
Ono sto zesce ide na zivce je uporna tenzija Rumunije prema tim grupama (posto se tesko vise mogu nazvati narodima, sto zbog asimilacija i gubljenja identiteta, sto zbog brojnosti).

Po istoj logici bi onda Persijanci trebali da budu Arapi, posto koriste arapsko pismo.

Zasto sam gore napisao rumunski (i obecao da cu objasniti zasto ne vlaski).
Svima nama je poznato da nas izvorni naziv za nas jezik nije vlaski. To sto ga sada zovemo vlaskim, to donekle pokazuje i na tu urodjenu teznju da nas ljudi razlikuju od Rumuna.

Ukoliko sada uzmemo za tacno sve ono sto sam gore napisao o evoluciji vulgaro-latinskog u pra-rumunski, onda dolazimo i do momenta kada pra-rumunski (neka ovo bude i grupa jezika, ono sto danas nazivaju dijalektima) pocinje da se razvija u dva pravca - u Rumuniji se standardizuje knjizevni oblik, dok van Rumunije i dalje nastavljaju svoj zivot arhaicni oblici/dijalekti.

Kako je meni knjizevni rumunski totalno stran (u smislu osecaja za jezik) i na izgled vestacki, tako ja ne mogu ni u kom slucaju da prihvatim knjizevni rumunski kao svoj jezik.

Elem, da skratim besedu, pozdravljam svaku inicijativu da se ocuva jezik Vlaha u Srbiji, ali u izvornom obliku.

Citat: bobby poslato 08.08.2008. 09:37

Nije mi ovde cilj isticanje toga gde je taj jezik nastao, vec mi je cilj da pokazem da je taj jezik jedina veza izmedju naroda s ove i one strane Dunava.

A šta kažeš o neospornom istorijskom podatku da veliki broj, ako ne većina, današnjih Vlaha istočne Srbije potiče od ljudi koji su se ovde doselili u sedamnaestom, osamnaestom i devetnaestom  veku sa one strane Dunava?

Poz

Citat: virgil poslato 08.08.2008. 20:02
A šta kažeš o neospornom istorijskom podatku da veliki broj, ako ne većina, današnjih Vlaha istočne Srbije potiče od ljudi koji su se ovde doselili u sedamnaestom, osamnaestom i devetnaestom  veku sa one strane Dunava?

Poz

Vidi, veliki nesporazumi nastaju zbog generalizovanja naziva Vlah, tj. trpanja u isti kos svih Vlaha.
Definitivno postoje seobe, i definitivno postoji i autohtono vlasko stanovnistvo koje svoje korene u ovim krajevima vuce jos iz vremena kada su rimske legije obezbedjivale granicu na Dunavu.

To da se vecina vlaha doselila iz Rumunije, o toj partizanskoj teoriji nemam apsolutno nikakvo misljenje, osim sto mi izaziva podsmeh to sto su je sastavili ljudi koji su to radili zbog politike, a istorijske dokaze su pisali naknadno, i izmisljali ih gde je bilo potrebno.
Ko je taj, ili cija je to administracija bila prisutna u Istocnoj Srbiji tih godina, pa da zabelezi dolazak doseljenika iz Rumunije?
Od teritorija koje su danas naseljene vecim brojem Vlaha, samo je Branicevski okrug bio pod srpskom vlascu u vremenima u kojima se spominju te seobe. Jedine eventualne dokaze mozete naci u turskim knjigama, a nasi to nisu radili. Video sam turske popise stanovnistva iz Branicevskog okruga - pisani su arapskim pismom kog i u Turskoj jedva da neko vise moze da prevede. Pride toga, ne secam se nesto da su se nasi istoricari puno pozivali na turske izvore.
I pride svega toga, u turskim popisima stanovnistva ne pise ko je koje nacije bio, zapisivana je samo vera, tako da ni tu nema nesto posebno interesantnog materijala za istrazivanje.

Ljudi, manipulacija je bilo vise nego sto iko od nas vidi, ili zeli da vidi.

Pobogu, pa jos su zivi medju nama ljudi koji su bili svedoci dogadjaja posle II svetskog rata, kada su ljude pokusali silom da nateraju da se izjasnjavaju kao Rumuni, samo da bi se na papiru smanjio broj Srba u Jugoslaviji.
Doslo je do kontra-efekta da su se vlasi poceli izjasnjavati kao Jugosloveni ili Srbi, samo da se ne bi na popisima izjasnili kao rumuni.
Istovremeno, s druge strane, u Zajecaru radi pokret finansiran od strane Rumunske vlasti, da se Vlasi izjasne kao Rumuni (pop-Suvejke i njegovo drustvo).

Ne kazem da nema rumunskih doseljenika medju vlasima. U mom selu se barem zna ko je rumunskog porekla, s tim sto su to 10 rodova/porodica od oko 150 rodova u selu.

Elem, moracu da se osvrnem i na obicaj krsne slave. Taj obicaj je cesto bio krunski dokaz da su Vlasi srpskog porekla.
Ono sto ja imam da kazem je da slava uopste nije srpski izum, vec vlaski.
Imam dobrog drugara, Darka Prstica iz Miloseva (kod Negotina) koji ovo moze da potkrepi pisanim dokazima. Covek poseduje ogromnu kolekciju pisanog materijala, pa i kopije nekih turskih knjiga, a vezano za nase krajeve.
Isto tako, Zoran Ilic iz Salasa (na pola puta izmedju Zajecara i Negotina) vam moze puno sta reci o tome cega sve ima u arhivama u Vidinu (posto covek radi za Ujedinjene Nacije). Nazalost, sa njim sam izgubio svaki kontakt pre jedno 4-5 godina, tako da ne znam da li se jos bavi ovakvim istrazivanjima.

Ne, draga gospodo, istina nije ono sto je zapisano u nasim knjigama nastalim nakon ~1850 godine.
Pogledajte crkvene knjige. U mom kraju ni u jednoj od njih nema zapisa od pre godina koje sam spomenuo.
Tih godina su tek Srbi dobili vlast nad teritorijama gde mi zivimo, i tek od tada pocinje asimilacija (rusenje vlaskih crkava, uvodjenje srpskih popova, menjanje prezimena itd.).
Zapravo, asimilacija pocinje jedno 50 godina kasnije, kada Petar I pocinje da gradi crkve po Istocnoj Srbiji i dovodi srpske popove. Tu pocinje i pisanje crkvenih knjiga o rodjenima, krstenjima, umrlima itd. nesto podataka je upisivano i retroaktivno/retrospektivno, tj. upisivana su i imena i datumi rodjenja onih koji su rodjeni pre pocetka pisanja knjiga, a po secanju njih samih.

Gospodo, pogledajte stare zapise (zăpisc/zăpiscuri) po njivama (ukoliko ih u vasem kraju ima). Tu mozete videti koja imena i prezimena su imali ljudi koji su te zapise zidali. Isto i sa bunarima po poljima i na raskrscima.

Elem, da ne bih polako poceo da gubim poentu price:
- Vlasi nisu Srbi
- nisu ni Rumuni (ono sto danas nazivamo Rumunima), barem ne u onolikoj meri koliko bi neki ljudi zeleli
- na kraju krajeva, nije bitno toliko poreklo kao fakat kako se covek oseca, tj. njegov osecaj pripadnosti

Ovakvu vecitu borbu imate i izmedju Nemaca, Austrijanaca i Alemana u Svarcajskoj. Svi oni kazu da pricaju Nemacki, ali Svajcarci i Austrijanci nikada nece za sebe reci da su Nemci, i uvredicete ih ako im kazete da jesu.
Jednostavno, ti ljudi imaju svoj identitet, ponos zbog pripadanja onome gde pripadaju.
Sto se tice jezika, i ako postoji jedan knjizevni Nemacki, njega cete tesko cuti u Svajcarskoj ili Austriji - svako ce forsirati svoj jezik, tj. svoj dijalekat.

Kada bolje razmislim, mislim da nam ne terba bolji primer od sopstvenog dvorista - Srpski, Hrvatski, Bosnjacki i Crnogorski.
Niko ne pita za fakat da je potrebno 20% razlike izmedju dva jezika da bi se oni smatrali razlicitim jezicima (ovo pravilo postoji negde zapisano, samo ne mogu da se setim gde sam procitao), bitno im je da su oni srecni sto im je identitet kao nacije/naroda potpun.
Ajd neka se neko sada od vas ovde usudi da jednom Crnogorcu kaze da on to prica srpski, a ne crnogorski, pa da vidimo kako ce proci.
Srbi s druge strane, nikada nece priznati postojanje crnogorskog jezika kao posebnog, dovoljno razlicitog od srpskog da bi se mogao nazvati posebnim jezikom.

Prenesimo sada ovo na vlaski i rumunski kao na dva trenutno suprostavljena entiteta u ovoj polemici - ja, kao tvrdokorni Vlah (bio to rodjenjem, ili zato sto se osecam Vlahom, nebitno), ne pristajem nikako na gubitak svog identiteta (koji su moji preci sticali 600 godina) i usvajanje rumunskog, kao sto i svih ovih godina nisam zeleo da prihvatim ni srpski identitet.

Pogledajte malo kroz istoriju, sta su recimo Srbi uradili sa ostalim slovenskim plemenima koji su se ovde naselili daleko pre Srba (Timaci, Branicevci itd.)? Asimilirali su ih.
Sta se desilo sa Torlackom grupom? Macaci? Svi su asimilirani. Preziveli su samo Sopi nekako, zahvaljujuci tome sto su preuzeli bugarski identitet.
Kod svih tih slovena, ne-srba, izgubljen je totalno identitet pripadnosti originalnoj grupi kojoj su nekada pripadali. Samo jos starci u planinskim selima mozda jos znaju da pricaju svoj, nikada perom zabelezeni jezik.
Pogledajte Torlacki jezik. Spominju ga sve enciklopedije, i svi kazu da je mrtav jezik. U stvari, dovoljno bi bilo (ako bi ova drzava imala volje) da se ode u Vranje i da se pocne sa zapisivanjem tog jezika.

Isto bi se desilo i sa nama ukoliko prihvatimo rumunski - nas govor bi izumro, tj. bio bi isforsiran da umre.

Ne, draga gospodo, ne pristajem na tako nesto.

Što se tice torlackog govora ne treba ići čak u Vranje da se čuje,sva sela oko Knjaževca govore torlački.

Naš vlaški se razlikuje od sela do sela ali se dobro razumemo, dok ja slabije razumem Rumune.Na primer vlaški govor u Lubnici,
Zaječaru i Halovu se razlikuje ali se odlično razumemo.Lubničani govore ungurjanskim dijalektom (meko š),dok ovi caranskim (stari Zaječarci=tvrdo č, a Halovljani meko č ili ć) i RAZUMEMO SE. Ali problem je u tome kako sve to što jednostavnije staviti na papir i da možemo pisati i čitati na vlaškom (pe rumânjašće) a ne na rumunskom.
Npr.   Lugnjica a ne Lugnita,  jer je na pravi naziv sela Lugnjica i izmenjen već jednom u prevodu na srpski u Lubnicu.

Pronašao sam pesmaricu pisanu na vlaškom iz 1920. godine, pisana ćirilicom i lakše sam je pročitao za razliku od nekih poruka na forumu koje su pisane na rumunskom jeziku.

@Dejanjika

Vidi, cilj jednog pisma nije da se njime moze opisati dijalekat. Cilj jednog pisma je da bude univerzalno za sve dijalekte, a da ga svako moze procitati na njemu specifican nacin.

Uzecu za primer Kineze - mandarinski i kantonski su toliko razliciti da dva Kineza ne mogu da se razumeju ukoliko jedan prica jedan, a drugi Kinez prica drugi jezik.
Kada svako od njih napise ono sto je zeleo da kaze - onaj drugi ce to savrseno razumeti.
Poenta je da, kada je jednom zapisano, mogu ga razumeti i jedan i drugi, nezavisno kojim dijalektom pricaju.

Isto bi trebalo da vazi i za vlaski - nebitno da li ce neko od nas izgovoriti "dz" ili "z", rec "brînza" treba da bude zapisana na samo jedan nacin.

Sto se tice toga da li je c=k, ili je ţ=c, tu vec postoje neka pravila, a koja poticu jos od jezika od kojeg vlaski potice, i te forme bi se trebale ispostovati. Ovo je bitno zbog gramatickih promena.

Dacu ti primer. Ukoliko uzmes "srpski" nacin zapisivanja onda "krak" (noga, nogara) u mnozini postaje "kraći".
Vidis, potrebna je u ovom slucaju objasniti kako je moguce leksicki da "k" predje u "ć".
Leksicki je u rumunskom ovde dobro postupljeno: "crac" > "craci" (par "ci" se cita "ći".

Postoji i u tom rumunskom zapisu problem zapisa.
Recimo, vokativ mnozine od "craci" na vlaskom je "Etyey craci" ("y" sam ovde koristio umesto onoga sto bi se na srpskom zapisalo kao "j").
Bitno u ovom primeru je da je "i" na kraju reci "craci" cisto, tj. cuje se jasno i glasno, i dovoljno dugacko.
Sledi drugi primer - "apucă-mă de craci" (uhvati me za noge). Ovde je "i" u "craci" skoro necujno, i vuce na nesto izmedju "i" i "î", ili mozemo reci da to "ci" na kraju bukvalno postaje srpsko "ć", bez propratnog "i".
Vidis, to je vec problem, posto je potrebno zapisati nesto sto je bitno za smisao recenice.
Iskreno, ne znam da li Rumuni uocavaju ovu razliku koju sam naveo, ali meni je onda bitna.

Dalje, u vlaskom ne postoji "H", i to za posledicu ima stvaranje jakog odudaranja izmedju rumunskih i vlaskih izgovora ("hrănesc vitele" > "arănyesc vityilyi"). Opet sam iskoristio Y da bih obelezio jotovanje koje postoji u vlaskom jeziku, a kojeg u rumunskom nema.

Onda, sledi tipicno arhaicno izrazavanje u vlaskom, koriscenjem aorista umesto perfekta (fusay, adusay, mîncay, ili fusaj, adusaj, mînkaj - ukoliko ti je ovako lakse za citanje). Namerno ovde koristim Y da bih oznacio da to nije rumunsko I, a ne koristim ni srpsko J da ne bih stvarao pometnju sa rumunskim izgovorom gde je J - Ž.

Hajmo jos malo oko jotovanja, posto je ono bas specificno za vlahe. Koristicu srpsko pismo, da bi nam bilo lakse da razumemo izgovor.
U mom kraju se "kako se zoves?" kaze "kum tje kjamă".
"Tj" i "kj" zvuce manje-vise kao kada neko karikira govor pirocanaca.
Par sela dalje vec vrse jotovanje onako kako bi ga i Srbi uradili - "kum će kjamă", mada K bude samo umeksano, ne podleze potpunom jotovanju u tvrdo Č.
Nailazio sam i na druge, jako cudne reci nastale zbog jotovanja.
Recimo rec "bot" (vrh).
U mom mestu je mnozina reci "bot" > "boturi" (vrh > vrhovi)
Par sela dalje koriste "bot" > "boatje", pa to jotovanjem prelazi u "boaće".

Meni su interesantnije te gramaticke promene od zapisa samog izgovora, jer upravo to je ono sto jedan jezik cini specificnim. Razlika u izgovoru ga samo cini dijalektom, dok razlika u gramatici (sintaksi i sintagmi) ga cini posebnim jezikom.

Ima toga jos dosta. Recimo, u vlaskom se uocava totalni nedostatak sufiksa/clana za oznacavanje muskog roda ("-ul" na kraju "calul" u rumunskom). Kod nas je to jednostavno "cal/kal" (konj).
Srodno tome, u vlaskom ne postoji srednji rod.
Takodje vezano za razlike izmedju vlaskog i rumunskog, rumunski ne poznaje vokativ (dozivanje po imenu se ne razlikuje od nominativa).
U vlaskom bi nekog Dragana dozivao sa "Drăganje", dok bi ga Rumuni dozivali sa "Drăgan".

Ima tu jos gomila cega. Poenta je da nije razlika samo u izgovoru i vokabularu, postoji i ogromna razlika u gramatici, sintagmi reci, glasovnim promenama itd. itd.

Поздрав свима!
Обавезе ми, на жалост, не допуштају да у последње време активније узмем учешће на овим дискусијама.
Ипак, занимљива теорија о етногенези Влаха коју је покренуо bobby навела ме је да део слободног времена проведем за тастатуром.

Пре него што бих кренуо у иоле озбиљнију размену ставова, желео бих Бобија да питам да ли му је познат едикт императора Каракале из 212. године као и Аурелијаново повлачење из Дакије 271. године, које, по мом скромном мишљењу, итекако имају везу са етногенезом Влаха као и са њиховом повезаношћу са Румунима.

Наравно, дискусија је отворена за све учеснике тако да не бих имао ништа против да се и остали укључе у ову дискусију.

Поздрав

Bobby i Dejanjika,

Pogrešno je uporediti narečja sa književnim jezikom. To važi za nemački, engleski, francuski, španski, italijanski, grčki, rumunski i naravno, za srpski jezik. Svi su književni jezici veštačke tvorevine svojih velikih pisaca, pesnika, filozofa, itd –da spominjem samo Grka Evripida, Italijana Dantea, Engleza Šekspira, Nemca Getea, Španca Servantesa, Francuza Moljera, Rumuna Emineskua i Srba Karadžića. Narečje je onaj oskudni narodni govor kojeg dete uči od majke i oca, baba i dedova, ali bez  obogaćenja kojeg samo prosveta može da donese.  Nije čudo da ljudi prihvaćaju za svog onaj književni jezik na kojem su bili obrazovani, čak kad im taj nije maternji.

Tačno da se rumunski književni jezik, kako se čuje na televiziji ili čita u knjigama dosta razlikuje od vlaških narečja, ali ne zbog gramatike, koja je u suštini ista, nego zbog prisustva velikog broja francuskih i italijanskih neologizama u  književnom rumunskom. Uprkos tome, narodni govor na obe strane Dunava je isti: Ungurjani govore banatskim rumunskim narečjima, Carani oltenskim, Bufani oltensko-banatskim.

Citat: bobby poslato 09.08.2008. 17:03
To da se vecina vlaha doselila iz Rumunije, o toj partizanskoj teoriji nemam apsolutno nikakvo misljenje, osim sto mi izaziva podsmeh to sto su je sastavili ljudi koji su to radili zbog politike, a istorijske dokaze su pisali naknadno, i izmisljali ih gde je bilo potrebno.
Ko je taj, ili cija je to administracija bila prisutna u Istocnoj Srbiji tih godina, pa da zabelezi dolazak doseljenika iz Rumunije?

Bobby,

naseljavanje istočne Srbije sa ljudima iz Oltenije, ili Male Vlaške, kako se tada nazivala od strane stranaca, zabeleženo je od Austrijanaca koji su ovim krajevima vladali posle Požarevačkog Mira 1718 godine. Naš domaćin Paun je na ovom forumu ranije stavio dosta podataka o tome. Ne znam da li je to bilo izgubljeno ili skinuto, ili prosto ne mogu sada da nađem. Pored toga istorijski podaci o vlaškim selima, koji se nalaze u drugom delu foruma, pokazaju na poreklo ljudi sa one strane Dunava.

Sam naziv Ungurjan odnosno Caran, nagoveštava ishodište u Banatu i Erdelju (vekovima bili su sastavni deo Mađarske to jest Ugarske) i u Cari Rumunjaski (Ţara Rumânească, odnosno Rumunske Zemlje). Bufan i Munćan takođe su rumunski nazivi.

Citat: Vlad poslato 10.08.2008. 19:42
Пре него што бих кренуо у иоле озбиљнију размену ставова, желео бих Бобија да питам да ли му је познат едикт императора Каракале из 212. године као и Аурелијаново повлачење из Дакије 271. године, које, по мом скромном мишљењу, итекако имају везу са етногенезом Влаха као и са њиховом повезаношћу са Румунима.

Zdravo,

Ne, nazalost nisam upoznat sa tim ediktom.

Moje zanimanje je bilo prvenstveno orijentisano ka jeziku i folkloru. Nazalost nisam bio u mogucnosti da se vise druzim sa knjigama (istorijom).

Vidi, ne poricem cak i da ima povezanosti.
Ja vam govorim o tome da nacija postaje ono sto jeste radjanjem svesti kod grupe ljudi da im je nesto zajednicko i da treba da se drze zajedno.

U zadnje vreme me je vise zanimalo da citam o pomeranjima naroda sa istoka (Mongolska osvajanja itd.)
Recimo, turskih plemena ima puno. Mozda su u pocetku imali isti jezik i svest o tome da su svi isti narod, ali su se vremenom toliko odvojili da recimo Kazahstanci, Turkmeni, Kirgizi, Ujguri, ili Uzbeki - niko od njih nece reci da je turcin, i ako vuku iste korene.
Nama su recimo Seldzuci i Osmanlije isto - turci, dok oni na to uopste ne gledaju tako, i smatraju se razlicitim nacijama.

Elem, da ne zalazim suvise u podrucja za koja nisam preterano strucan, htedoh reci da smo mi, Vlasi, dovoljno dugo nezavisno ziveli od Rumunije, toliko da se kod vecine nas razvila svest o posebnosti, tj. ne vidimo sebe kao Rumune, vec kao Vlahe.

Sto se tice jezika... komplikovano da komplikovanije ne moze biti. Pricamo o najmanje 300-400 godina nezavisnog razvoja (jeste, i Vlaski se razvijao u nekom svom pravcu, pa makar neki to nazivali i degradacijom, ali ipak nije ostao isti kao u tom nekom imaginarnom momentu razdvajanja).
Dodaj tome da je danasnji rumunski splet (ili kompromis) izmedju raznih narecja u Rumuniji, koja kod nas uopste nisu prisutna, pa su nam samim tim i nepoznata, i reci iz tih narecja koje su usle u zvanican su nama potpuno strane.
Na sve to dodajte i vec spomenute neologizme (mada su oni neminovni u razvoju svakog jezika).

Ne znam, meni je u krvi da se trudim da ocuvam nesto sto se vec vuklo kroz vekove. Tradicionalista sam.
Ukoliko su moji preci nacinili vlaski jezik onakvim kakav je, ja zelim da ga takvog i koristim. Ne zelim da ga odbacim u korist tudjeg, rumunskog jezika.

Sada mi pade na pamet nesto cega se ranije nisam setio. Mozda vi mislite da bi nasa deca u skoli trebala da uce srpski, rumunski i vlaski (ovo mi je prihvatljivo). Jedino mi se ne svidja ideja da nasa deca uce u skoli srpski i rumunski, a da vlaski bude zaboravljen u nekom cosku.

Dopuna (virgil je upravo napisao poruku dok sam ja ovu moju pisao):
Ukoliko mislis na Kanica, citao sam njegove knjige, i nisam nasao vise od par recenica o vlasima. Spominje kako je negde usput sreo par mladica (vlaha) koji su odlazili u vojsku, pri tome smeseci se i saleci se medjusobno, kao da im nije uopste tesko padalo sto ce biti odsutni od kuce par godina. Toliko od Kanica.
Mislim da u sledecoj recenici spominje da su vlasi presli iz Banata, ali mi sada knjiga nije pri ruci pa ne mogu da proverim.
Elem, ko zna koje je on to Vlahe sreo. Slozicemo se da su teritorije na kojima sada zive Vlasi vecito bile izdeljene izmedju razlicitih drzava. Mozda je neki deo i bio naseljen doseljenicima iz Banata, ne sporim, ali to se nikako ne moze uzeti za generalno pravilo, niti iko moze reci da su vecina Vlaha doseljenici.
Ja tvrdim za pola Vlaha negotinske krajine da su romanskog porekla, tj. poticu od ostataka rimskih legija, tj. od legionara koji su dobili pravo da tu osnuju svoje porodice i domove.
E sada, dolazimo da je moja rec protiv necije reci (onog ko tvrdi da su vecina Vlaha doseljenici), posto nekih preciznih pisanih podataka o ovome nema, i jako puno stvari je generalizovano.

Dalje, odakle vama taj naziv "Caran"?
Koliko me pamcenje sluzi, cuo sam za "Văljenji", "Kîmpjenji", ali za "Caranji" nisam nikada cuo da se tako govorilo medju samim Vlasima.
Dalje, u mom kraju poznajemo nazive Ungurjan i Cuculjan (C kao u srpskom), ali za Bufan nikad nisam cuo medju Vlasima u mom kraju (Negotin).
Takodje, poreklo nekog naziva nije apsolutno nikakav dokaz za poreklo samog nosioca naziva.
Ako cemo po toj analogiji (koja je totalno neosnovana), onda su Vlasi ustvari Nemci, posto je naziv germanskog porekla.
Slozicemo se da je to notorna glupost, i ja dolazim do zakljucka da se po nazivima/imenima ne moze zakljuciti poreklo.

Zamisli jadne americke Indijance, nose greskom ime Indijaca (u engleskom nema razlike izmedju ta dva imena, pa mora da se naznaci eksplicitno o kome se prica). Po teoj teoriji da je poreklo naziva zapravo poreklo nacije, onda su americki Indijanci poreklom Indijci, ili pak Spanci (posto su im oni dali to pogresno ime).

Ne, podaci o naseljavanju Vlaha iz Male Vlaške (to jest Oltenije) u istočnu Srbiju u osamneastom veku, nisu od Kanica, nego su beleške samog Austrijanskog generala guvernera koji je upravljao samim naseljavanjem. Jedno važno obrazloženje za naseljavanje je da su ovi krajevi bili opustošeni --zbog ratovanja. Ako su bili opustošeni nemoguće je da je ovde bilo mnogo Vlaha ili Srba pre naseljavanja. Zato i zaključak o relativnom broju Vlaha došljaka iz Rumunije u odnosu na broj Vlaha starosedeoca. Naglašavam da je međunarodni naziv Rumunske Zemlje --Ţara Rumânească-- vekovima bio Vlaška.

Ovim molim Pauna da ponovo postavi Austrijanske mape i komunikacije iz tog vremena u vezi s time. Izgleda da se dosta izgubilo sa foruma prošle godine raznim problemima oko hostovanja i promeni istog.


Što se tiče naziva Ungurjan, to ne znači Mađar (to bi bilo Ungur) nego čovek iz Ugarske. U vezi Carana, Munćana i Bufana, raspitaj se malo.

Citat: bobby poslato 10.08.2008. 22:32
Zdravo,
Ne, nazalost nisam upoznat sa tim ediktom.
Moje zanimanje je bilo prvenstveno orijentisano ka jeziku i folkloru. Nazalost nisam bio u mogucnosti da se vise druzim sa knjigama (istorijom).

Каракалин едикт из 212. године је јако битан зато што је њиме додељена грађанска права свим слободним људима у царству.
Тиме је de facto озваничена али и довршена романизација домицилних племена. Међу-племенских разлика после 212. године више није било, тако да се, имајући у обзир слободан проток људи у Римском царству, није могло више говорити о извесним подручијима где су живели потомци одређених домородачких племена.

Е, сада, након тешких губитака које је Рим трпео у Дакији након њеног освајања, проузрокованих честим упадима варварских племена са севера(Готи) и са истока (Хуни), цар Аурелијан доноси одлуку да сво становништво Дакије, за које се претпоставља да је већ романизовано, 271. године пресели у провинцију Горњу Мезију (читај простор на коме и данас живи влашки живаљ) где оснива нову провинцију Дакија Аурелијана (Аурелијанова Дакија).

Готово сви озбиљнији истраживачи једногласни су у оцени да прадомовину Румуна треба тражити на подручију данашње источне Србије и западне Бугарске, а да су Румуни данашњу Румунију населили тек у 11. веку.

Ево шта је о томе написао Павле Ивић, истакнути лингвиста и члан САНУ:

Извор:                               
             Павле Ивић - СРПСКИ НАРОД И ЊЕГОВ ЈЕЗИК

У самој ствари, питање првобитне постојбине Румуна спада у спорне проблеме историјске и језичке науке. Јасно је толико да су Румуни потомци романизованог становништва које је преживело словенску инвазију, и то у неком региону који није одвећ простран, јер се све расуте гране румунског етникума у односу на друге романске језике одликују врло изразитим заједничким језичким особинама које су могле настати само у тесној заједници. Међутим није сасвим извесно које је то подручје било колевка румунског народа. На први поглед изгледа сасвим логично да је то била сама Румунија. Такво мишљење, уосталом, постоји и у науци, нарочито међу румунским истраживачима, Па ипак, том се схватању супротставља аргумент да су Римљани владали Дакијом сразмерно кратко, око 165 година (106—271. наше ере), док су данашња Србија и Бугарска провеле више од пет столећа под, римском владавином, што је давало далеко бољу могућност за потпунију ромаиизацију. Нарочито је компактан морао бити живаљ латинског језика у лимесу дуж Дунава, после губитка Дакије. Врло су богата сведочанства о постојању многобројних римских градова и тврђава у тој области, од Београда па све до Добруџе. С друге стране, није вероватно да је Дакија икада била темељито романизирана, а ни да је становништво латинског језика, уколико га је баш у њој, остало тамо и после повлачења легија на јужну страну Дунава 271. године. Због свега тога већина нерумунских испитивача склона је томе да порекло Румуна тражи у римској провинцији Мезији која је захватала поред осталог источну Србију и северну Бугарску.
Чињеница да Румуни стварно живе у Дакији, а не у Мезији, ту не долази у обзир као противаргумент. Наиме сви подаци потврђују да су Румуни испрва били искључиво номадски пастири, ванредно покретљиви и спремни на миграције у удаљене крајеве. Већ у X веку историјски извори затичу велику скупину Влаха у данашњој Тесалији у Грчкој, средњовековне рашке повеље препуне су помена о влашким сточарима, у XVI веку они стижу и на Крк и у Истру, а у Карпатима њихови крајњи изданци допрли су до северне Словачке, јужне Пољске и северне Моравске. Стога је природно претпоставити да се после словенског освајања земаља јужно од Дунава један део затечених Романа лако могао пребацити на север преко велике реке, другим речима да је донекле дошло до рокаде између освајача који су надирали на југ и побеђених којима је пут спасења понекад водио баш у пределе непосредно пре тота напуштене од освајача.




О етничком јединству Влаха са подручију Балкана говоре нам и византијски извори средњег века, од којих бих издвојио следеће:

Један од најпознатијих византијских историчара 15. века, Лаоникос Халкокондилес  у свом делу ,,Историјска излагања" износи следеће:
Извор :
Laonici Chalcocondylae, Historiarum demonstrationes

,,Kao i narod koji živi od Dakije sve do Pinda i koji se prostire u Tesaliju, Vlasi se nazivaju i jedni i drugi. I ne bih mogao da objasnim i da kažem koji je od ovih kod kojeg došao".

Па наставља:
,,Jedni veruju da su ovi bili odvajkada Geti i da su živeli pod planinom Hemus a, pošto su bili napadnuti od Skita, krenuli su ka ovoj zemlji u kojoj žive i sada. Drugi još kažu da su oni bili
Dacani. Ja sam ne bih mogao reci tako lako šta je na pocetku bio ovaj narod"

У свом делу Stretegikon, које је написао катаклон Кекауменос 1078. године, налазимо следеће:

,,Vlaški narod pobeden u borbi od strane imperatora Trajana i slomljen u celosti bio je pokoren [od ovoga], a njihov kralj, nazvan Decebal, bio je ubijen i glava mu je nabodena na koplje usred
rimskoga grada na mestima <prirodno> utvrdenim i teško pristupacnim jer su ovi takozvani Dacani  obitavali najpre pored reke Dunava i Saosa reke koju sada nazivamo Sava  gde
od skora žive Srbi"

Како год да се окрене, било да се говори о Власима као аутохтоном елементу који живи на простору североисточне Србије још од доба Римљана, или да се ради о досељеницима из Румуније са почетка 18. века, у погледу етногенезе Власи североисточне Србије представљају део румунског народа.

Citat: bobby poslato 10.08.2008. 22:32

Sto se tice jezika... komplikovano da komplikovanije ne moze biti. Pricamo o najmanje 300-400 godina nezavisnog razvoja (jeste, i Vlaski se razvijao u nekom svom pravcu, pa makar neki to nazivali i degradacijom, ali ipak nije ostao isti kao u tom nekom imaginarnom momentu razdvajanja).

Pa nije 300-400  godina. Srbija je dobila ove krajeve od Turskog Carstva u 1830 godini (ovi predeli su bili pod Austrijanskom vladavinom od 1718 do 1739).  Kralj Milanov ukaz o davanju prezimena svim državljanima Srbije, koji ih već nisu imali,  je bio tek u poslednjim godinama devetneastog veka. Tek od tada su Vlasi primili današnja prezimena koja se svršavaju na –vić. Linija Srpske Pravoslavne Crkve da su za Vlahe samo srpska lična imena  prihvatljiva počinje da se ozbiljno primenjuje tek u ranom dvadesetom veku. Dakle tačnije bi bilo da kažemo da je različiti razvoj Vlaha u odnosu na Rumune počeo oko pre sto pedeset godina, baš u periodu kada su se na Balkanu prvo pojavili pojmovi o nacionalno-državnom pripadanju.

Citat: virgil poslato 10.08.2008. 22:51
   
Ovim molim Pauna da ponovo postavi Austrijanske mape i komunikacije iz tog vremena u vezi s time. Izgleda da se dosta    izgubilo sa foruma prošle godine raznim problemima oko hostovanja i promeni istog.

Ńimica nuie pierdut, fericu đi noi!

http://forum.paundurlic.com/index.php?topic=247.msg712#msg712 (http://forum.paundurlic.com/index.php?topic=247.msg712#msg712)

Mulţămĭesc, Domnu Păuńe!

OK, kontam gde se to ne razumemo.
Kada ja kazem "Vlasi", meni je prvo na pameti podunavski deo (od Kladova do Negotina, pa uz Timok), a vama je prvo na pameti deo oko Peka, a moracu da primetim da se istorija ta dva regiona prilicno razlikuje.
Nadam se da sada i vi mozete bolje da shvatite moje stavove u svemu onom sto sam gore napisao.

Citat: bobby poslato 11.08.2008. 17:44
OK, kontam gde se to ne razumemo.
Kada ja kazem "Vlasi", meni je prvo na pameti podunavski deo (od Kladova do Negotina, pa uz Timok), a vama je prvo na pameti deo oko Peka, a moracu da primetim da se istorija ta dva regiona prilicno razlikuje.
Nadam se da sada i vi mozete bolje da shvatite moje stavove u svemu onom sto sam gore napisao.

Pa ne znam koliko velike mogu biti te razlike. Nije verovatno da su u jednom kraju bile velike seobe ljudi (Vizigoti, Ostrogoti, Huni, Avari, Sloveni, Bugari, Mađari, Kumani, Pečenezi, Tatari, Turci, itd) od pada Rimskog Carstva sve do osamnaestog ili čak devetnaestog veka, a stotinak kilometara dalje, u kraju koji nije odeljen sa većim prirodnim preprekama, ljudi su ostali dve hiljade godina u istom mestu gde su im pradedovi služili kao rimljanski legionari.  Pogotovo kad se u oba kraja govori isti jezik.

Citat: bobby poslato 11.08.2008. 17:44

    OK, kontam gde se to ne razumemo.

Не конташ, наравно, а да би видео какву грешку правиш, прелистај библиографију Форума где су постављени одабрани чланци који на разне начине осветљавају порблем који ти сада постављаш готово наглавачке:

http://forum.paundurlic.com/index.php?topic=271.0 (http://forum.paundurlic.com/index.php?topic=271.0)

За почетак ти препоручујем да пажљиво прочиташ, рецимо, овај текст:

http://forum.paundurlic.com/index.php?topic=51.0 (http://forum.paundurlic.com/index.php?topic=51.0)

Citat: bobby poslato 10.08.2008. 22:32

Dalje, odakle vama taj naziv "Caran"?
Koliko me pamcenje sluzi, cuo sam za "Văljenji", "Kîmpjenji", ali za "Caranji" nisam nikada cuo da se tako govorilo medju samim Vlasima.

Савремена наука дели Влахе источне Србије на Унгурјане и Царане, а Царане даље дели на "Văljenjе" и "Kîmpjenjе" ... Ту су и Буфани, наравно! Пун их је Мајданпек! Та подела није кабинетска, него живо теренско стање! Очито мало познајеш влашки свет ... Да си најпре претраживао Форум па онда се укључио у дискусију, видео би, на пример, ово:

http://forum.paundurlic.com/index.php?topic=12.0 (http://forum.paundurlic.com/index.php?topic=12.0)

И на овом Форуму важе иста правила као и на свим осталим форумима у белом свету: најпре га претражи да видиш није ли проблем кјоји те интересује већ разматран, није ли гледиште које хоћеш да изнесеш већ изнето, није ли питање које желиш да поставиш већ постављено, да не помињем колико је важно правило да се води рачуна о томе да ли покрећемо неко питање у правој конференцији или не ... 

Paĭo, am înţaľes vuorba šĭ gându (gîndu - gî - đî ?) tâău (ore "tîău"). Đi la mińe munţamjală maŕe. Barem šćiu đi unđe sâ porńesc, dacă nu vâăd drumu (caľa) în cotruo sâ mĭerg?! Pi lângă atâta lukru đi mult, am înţapato kând am ajuns în obuoru nuostru. Sanatace multă, da sâ-nbatrâńeš înkă atâta.

Citat: filiposnic poslato 19.08.2008. 15:37


Paĭo, am înţaľes vuorba šĭ gându (gîndu - gî - đî ?) tâău (ore "tîău"). Đi la mińe munţamjală maŕe. Barem šćiu đi unđe sâ porńesc, dacă nu vâăd drumu (caľa) în cotruo sâ mĭerg?! Pi lângă atâta lukru đi mult, am înţapato kând am ajuns în obuoru nuostru. Sanatace multă, da sâ-nbatrâńeš înkă atâta.

Bun ĭeş, nana Fiľipe, numa măĭ trîabe cîta pracsă. Ăće, să veđem unđ-aĭ greşît.

Paĭo, am înţaľes vuorba šĭ gându (gîndu - gî - đî ?) tâău (ore "tîău"). Đi la mińe munţamjală maŕe. Barem šćiu đi unđe sâ porńesc, dacă nu vâăd drumu (caľa) în cotruo sâ mĭerg?! Pi lângă atâta lukru đi mult, am înţapato kând am ajuns în obuoru nuostru. Sanatace multă, da sâ-nbatrâńeš înkă atâta.

Ispravit:

Paĭo, am înţaľes vuorba šĭ gându (gîndu - gî - đî ?) tâău (or "tîău"). Đi la mińe mulţamĭală maŕe. Barem šćiu đi unđe să porńesc, dacă nu vâăd drumu (caľa) în cotruo să mĭerg?! Pi lângă atâta lucru đi mult, am înţapato când am ajuns în obuoru nuostru. Sânataće multă, da sâ-nbatrâńeşć încă atâta.

Şî măĭ una:

Sî baź sama şî cum s-auđe la ćińe "să/sî", primer: "unđe să porńesc", or "unđe sî porńesc" ... La mińe, în Poŕeśa, ĭe variĭanta măĭ închisă: "unđe sî porńesc" ... 

P.S.1 Priśepi cum ĭe đi frumous cînd doĭ dascîľ sîrbĭeşć înśep s-învĭaţă să scriĭe graĭu lu ľimba lor mumĭască, cînd ajuns în ań batrîń?  ;D Scriĭem cal batrîn!  ;D ;D

P.S.2 Da cum-ţ spusăĭ, ĭo nu mis prĭa voĭos să scriu "i" ăl închis în duauă fĭeluŕ, cu "î" la înśeputu şî la urma vuorbi, da cu "â" pin mijluocu iĭ, numa đ-arîndu cu "î". Nu faśem prĭa mulće învîrdzîtuŕi (cî ş-aşa ĭe AFI đi lumĭa nuastră învîrdzîtă şî grĭa đi-nţaľes), da la tuoţ o să fiĭe lesńe sî-nţaľagă śe scriĭe ...

P.S.3 Fînca pi mińe, dupa mulće caŕe-śe, ma nîcajîaşće mult pîrdańica đi liniuţa, nu mis sigurat că am scris đisupra cum trîabe: cum-ţ (= cum îţ), s-învĭaţă (=sî învĭaţă), đi-nţaľes (đi înţaľes), sî-nţaľagă (=sî înţaľagă).

Ar fi bun să gasîm o dîscaľiţă ćinîră şî frumuasă sî ńi-nvĭaţă. Ma-ntrăbi đi śe sî fiĭe ćinîră şî frumuasă?! Pă dacă va fi aşa, şcolari aĭ batrîń, cum sînćem noĭ doĭ, o să tragă cu drag la şcuală, şî n-o sî fugă đi la śĭasuŕi.  ;D

Citat: virgil poslato 11.08.2008. 03:46

Citat: bobby poslato 10.08.2008. 22:32

Pa nije 300-400  godina. Srbija je dobila ove krajeve od Turskog Carstva u 1830 godini (ovi predeli su bili pod Austrijanskom vladavinom od 1718 do 1739).  Kralj Milanov ukaz o davanju prezimena svim državljanima Srbije, koji ih već nisu imali,  je bio tek u poslednjim godinama devetneastog veka. Tek od tada su Vlasi primili današnja prezimena koja se svršavaju na –vić. Linija Srpske Pravoslavne Crkve da su za Vlahe samo srpska lična imena  prihvatljiva počinje da se ozbiljno primenjuje tek u ranom dvadesetom veku. Dakle tačnije bi bilo da kažemo da je različiti razvoj Vlaha u odnosu na Rumune počeo oko pre sto pedeset godina, baš u periodu kada su se na Balkanu prvo pojavili pojmovi o nacionalno-državnom pripadanju.

Hm, sad mi je jasno zasto svi Vlasi imaju prezimena koje se zavrsavaju na -ic i to sto takodje mnogi imaju srpska imena.
A otkud Vlasima slave? Da li je i to rezultat nekog ukaza?

Sandrina,

Nadam se da će Paun da nam da opširnije podatke. Do toga eto nekoliko mojih opasaka: 1) Slava ima pre-hrišćanske korene i nije samo srpski običaj 2) vlaška slava je vezana za mesto (kuću) dok je srpska vezana za porodicu (na očevoj strani) 3) kućnu slavu slave i Rumuni, kao što i drugi pravoslavci (ako ne i katolici).

Građa koja je objavljena u dva rada čije linkove ovde navodim, omogućila je našoj naučnoj javnosti da se prvi put sretne sa kompletnom i kompleksnom etnografskom građom o slavi (»praznjiku«) kod Vlaha istočne Srbije, o kojoj se do data veoma malo znalo, ali to nije smetalo većini naučnika da lakonski zaključe kako su vlaški »praznjik« i srpska »slava« jedno te isto, a pošto niko drugi na svetu nema običaj poput srpske »slave« - smatraju oni - iz toga nužno sledi prost zaključak da su Vlasi Srbi! Ovo gledište ozbiljno je uzdrmano a) otkrićem da običaj poput srpske slave poznaju i drugi balkanski narodi, i b) građom koja je objavljena u dva dole navedena rada, i koja pokazuje da je »praznjik« kod Vlaha u osnovi različit običaj: da ima naglašenu agrarno-magijsku funkciju i izrazit htonski karakter jer je čvrsto vezan za zemlju, za razliku od srpske »slave«, tipično rodovskog obreda koji prati porodicu i obeležje je srodstva. Naravno, ova dva različita stabla rastu u susedstvu, pa su (pod uticajem crkve) spletena od sredine ka vrhu na mnogim mestima; ta formalna sličnost najčešće navodi na pogrešan utisak da je reč o istom običaju koji su Vlasi preuzeli od Srba. Za laike dovoljno, ali za stručnjake ne bi trebalo da bude. 
 
http://www.paundurlic.com/radovi/slava_u_porecu.htm (http://www.paundurlic.com/radovi/slava_u_porecu.htm)
http://www.paundurlic.com/radovi/slava_u_mlavi.htm (http://www.paundurlic.com/radovi/slava_u_mlavi.htm)

Rad "Slava ("praznjik") kod Vlaha Porečke reke", saopšten na međunarodnom naučnom skupu u Svrljigu 1998. godine, priložen je ovde i u PDF verziji. U okviru istog projekta, kojim je rukovodio etnolog P. Durlić, vršena su istraživanja i u Mlavi a rad je napisao njegov saradnik Dragan Demić, tada student prava, sada sudija u Petrovcu na Mlavi.

Što se tiče ortografije izvornih, vlaških dijalekata, u oba rada su priređeni u srpskoj redakciji, i to u prvom radu ćiriiličnim a u drugom latiničnim pismom.

Nisam forumaš i baš se ne snalazim(nemam iskustva),no jedna mala priča dočaraće puno toga.Kao mali išao sam sa ocem i majkom iz Bora peške u Bučje(cca.20 km.- 60-tih godina) Stalno sam starome govorio "Ma daj nauči me Vlaški".Odgovor je uvek bio ma to ti u životu ne treba, no ja zato danas patim.Prošle godine sa suprugom sam(kao i svake godine ) bio u Bučju i Boru gde imam familiju,supruga koja je inače sa Hvara poželela je da nauči Vlaški, ali od koga kada.Podržavam vašu odluku i pružiću vam podršku u svim merama pa i leksikografskim.Pozdrav svim Vlasima.Na žalost ne znam na Vlaškom.Jovica.

Duže vreme čitam ovaj forum iako sam se tek sad registrovao. Pošto je moj otac posle 2 sv.rata otišao iz Negotina nije smatrao da deca trebaju da znaju vlaški. Dolazili smo kao deca i normalno, u kontaktu sa rodbinom znali smo nešto vlaškog. I sada kad dođem na par dana, ne znam da beknem, iako dosta razumem.
Želim da uspete u nameri da se vlaški piše, tj da ima rečnik i gramatiku, da jezik zadrži svoje posebnosti.

Pošto ne poznajem vlaški i vlašku kulturu iz mojih "turističkih" poseta, i dalje ću vas sa uživanjem čitati, ali ne i pisati.

Pozdrav svima

CitatŽelim da uspete u nameri da se vlaški piše, tj da ima rečnik i gramatiku, da jezik zadrži svoje posebnosti.

Na žalost nije problem u pisanju na Vlaškom jeziku, ali se zapelo kod dobre (političke) volje da se izvrši standardizacija i da se od postojećih varijanti pisma  izabere ona koja je najprimerenija Vlaškom jeziku. Sledeći korak bi trebao biti rad na gramatici i jednom standardizovanom rečniku, jer koliko mi je poznato i danas postoje pojedinačna izdanja rečnika vlaškog jezika.

Cilj i svrha rada na uvođenju vlaškog pisma i gramatike nije udaljavanje od rumunskih korena, već baš kao što ste rekli očuvanje posebnosti koje odlikuju Vlahe i Vlašku kulturu.

Problem je u "Vlaškom" nacionalnom savetu koji već postojeću negaciju Vlaha od strane Srba upotpunjuje zamenom vlaškog jezika - rumunskim!!! :o

Nepoznavanje Vlaškog jezika neka ti ne bude prepreka da sebe i dalje doživljavaš pripadnikom Vlaške kulture, jer hvala Bogu, nijedan pojedinac ili grupa nema tapiju na VLašku kulturu pa ona i dalje ostaje naše zajedničko dobro.

Citat: dPasujoni poslato 09.03.2009. 08:42

Cilj i svrha rada na uvođenju vlaškog pisma i gramatike nije udaljavanje od rumunskih korena, već baš kao što ste rekli očuvanje posebnosti koje odlikuju Vlahe i Vlašku kulturu.

Problem je u "Vlaškom" nacionalnom savetu koji već postojeću negaciju Vlaha od strane Srba upotpunjuje zamenom vlaškog jezika - rumunskim!!! :o

Ja prosuđujem po svom vlastitom iskustvu. U mojim "turističkim" dolascima pitao sam familiju kako da naučim vlaški predlagali su mi da učim rumunjski. Možda bi ga bio i učio da je bilo prilike.

Iako sam hiljadu kilometara udaljen, kad-tad naučiti ću ga. Ima vremena, mislim živiti bar 100 godina ;)

Gospodine paune,
pratim ovaj forum od njegovog nastanka, Prvi put se oglašavam, iako sam kazao sebi, nakon svih razočarenja u prethodnih petnajest i više godina da će svejedno, stvari če se same postave na svom mestu, da je samo potrebno vreme, jer je ono najbolji sudija i da će na kraju glupost da ustukne pred pameću. Učen sam da je to zakon neminovnosti. Jer njegovom pojavom kao jedan od onih 40-tak hiljada, očekivao sam da će argumentacija o etničkoj posebnosti i brizi za očuvanjem njenih specifičnosti da dominiraju i naprave dovoljnu kritičnu masu, makar medju elitom, i da stvari danas budu jasne svakom njenom pripadniku. No ipak izgleda zbunjivanje se nastavja punom parom. Žao mi je što moram da primetim, da osim nekoliko iskrenih znalaca i poštovalaca naše ne tako vesele, uz to i komplikovane stvarnosti, i njihovog ogromnog truda da to pojasne, ne bi li se stvorilo mnjenje u narodu i dalje(Vas tu vidim  na jako važnom mestu), ostali vrve od politikanstava i priklanjanja ideološkoj matrici uvezenoj izvana. Koliko je danas ta opcija prihvatana tamo gde žive Vlasi u Istočnoj Srbiji, u onih 154 sela i u oko 40 mesta gde su izmešani sa srpskim življem, najbolje o tome svedoči njen današnji rejting. Da li se još neko seća DPR i njenog nedoučenog lidera Kračunovića. Čovek je inače dobričina, ni kriv ni dužan a možda čak ni svestan, da nakon 150 godina odvojenosti, i nekoliko generacija prosvećenih u srpskom jezičkom i kulturnom obrascu, uvesti Vlahe u rumunsku duhovnu orbitu je jalov posao. Naročito i zato jer su tamošnje ne male jezičke reforme učinile da je svakom našem čoveku susret sa savremenim Rumunskim govorom doživljavan kao susret sa svakom drugom stranštinom. Razume se postoji i jedan mali boj naših ljudi za koje nema problema, koji i govore i pišu i koji dobro mogu da osete duhovnost rumunskog naroda. Svakao im na tome treba čestitati. Problem je u tome što zaista oni sebe vide kao Rumune, tako se i deklarišu, pa se zato  ne može kazati da se njih uopšte dotiče Vlaško pitanje. Dakle ta kontaminacija je propala. E sad, zašto odnos Vlaškog  Nacionalng Savaveta prema problemima vlaške kulturne autonomije, što je inače jedina svrha njegovog postojanja, takav, negatorski prema mogućim institucionalnim  putevima za očuvanje te posebnosti( iz citata dPasujonija)? Odgovor je jednostavan, - zato jer je to isti onaj Kračunovićev duh u novom ruhu,osvežen mladim softiciranim snagama vešto upakovan u oblandu na kojoj je napisano Vlasi. Ovo im je potrebno za legitimisanje pred domaćom Vlaškom publikom. Za pojedine situacije koriste varijantu Vlasi-Rumuni, a za svoje interne i prekogranične potrebe samo Rumuni. Svuda u svetu se za ovakve situacije koje su sada snašle nas Vlahe su date tačno odredjene definicije.

izvinjavm se svima zbog svog prethodnog posta, posebno g Paunu zbog malog slova u obraćanju njemu lično kao administratoru, kao i zbog mnogo drugih grešaka koje sam uočio tek kada sam tekst zakačio na forum.Tako to kod nas Vlaha biva, "prvo pa muško". Brzo se zardja, a nažalost potrebno je prilično da se uspostavi nekakav poželjan i prihvatljiv nivo komunikacije. Kod ovaca je ipak jednostavnije. Možda nam zato sve i ide ovako kako ide. U svakom slučaju smisla svega rečenog o (ne)zastupanju Vlaha od strane njihovog nacionalnog saveta se ne odričem. I pride, zadržavam pravo na iznošenje daljeg stava o tome

Citatizvinjavm se svima zbog svog prethodnog posta, posebno g Paunu zbog malog slova u obraćanju njemu lično kao administratoru, kao i zbog mnogo drugih grešaka koje sam uočio tek kada sam tekst zakačio na forum.Tako to kod nas Vlaha biva,

Gospodine Raleg,
mislim  da su to isuviše trivijalne greške, a da se drugi i zbog mnogo većih grešaka ne izvinjavaju, već često i ljute kad se na njih ukaže. Dobro si primetio:"Tako to kod nas Vlaha biva!"

Bitna je suština!

Citatda nakon 150 godina odvojenosti, i nekoliko generacija prosvećenih u srpskom jezičkom i kulturnom obrascu, uvesti Vlahe u rumunsku duhovnu orbitu je jalov posao.

Verovatno misliš na 150 godina od osnivanja moderne Rumunije, ali su recimo Vlasi Ungurjani ("Ugarski Vlasi") sigurno bar 300 godina odvojeni od Rumuna, da ne spominjemo prisustvo srednjevekovnih Vlaha, (koje slučajnosti, u selima koja su i danas Vlaška) i to pre 550 godina!!!

Dodao bih, da se ne radi samo srpskom kulturnom obrascu, da ne zaboravimo tri ili četiri generacije onih koji su odgajani po Evropskom kulturnom obrascu (od Austrije do Švedske).

CitatOdgovor je jednostavan, - zato jer je to isti onaj Kračunovićev duh u novom ruhu,osvežen mladim softiciranim snagama vešto upakovan u oblandu na kojoj je napisano Vlasi. Ovo im je potrebno za legitimisanje pred domaćom Vlaškom publikom. Za pojedine situacije koriste varijantu Vlasi-Rumuni, a za svoje interne i prekogranične potrebe samo Rumuni. Svuda u svetu se za ovakve situacije koje su sada snašle nas Vlahe su date tačno odredjene definicije.

Hvala Bogu, da ovu činjenicu uviđa sve više Vlaha, a svaka laž i prevara iako nanosi štetu ne može biti trajnog uticaja.


S poštovanjem

Dok sam pisao prethodni odgovor zapala mi je za oko jedna sitnica.
Kako se Rumunizacija Vlaškog puzeći dovukla na ovaj Forum. Neznam da li je to namerno ili slučajnono, ali sve više reči kojih nema u Vlaškom se poturaju kao Vlaške.

Da li ste zapazili reč "graĭu" - dijalekt.

Ne vidim zašto ne bi ovo rekli "cum să scrijem în dijalektu nuostru"?

Postoji jedan značajan fond reči u vlaškom, a o frazama i da ne govorimo, koji postoje i u Vlaškom i u Rumunskom, sa velikom razlikom u značenju. Zbog čega sam protiv nametnutog, institucionalizovanog uvođenja Rumunskog jezika.

Citat: dPasujoni poslato 16.03.2009. 10:09
   
         Da li ste zapazili reč "graĭu" - dijalekt.
   

Greşîş, şî aĭa koźa ţapîn!
Vuorba "graĭ" ĭe luvată đin ľimba nuastră, saćeńeaskă!

Kănd ći daĭ în taĭnă ku lumĭa nuastră, înţaľiasă, kaŕe a vadzut măĭ mulće saće đi kît aăla în kaŕe s-a naskut, şî kaŕe a bagat sama kî ĭastă măĭ mulće fuarmĭe đi Rumîń în Sîrbiĭe, iĭ dzîk aşa:

- Tuoţ sînćem Rumîń, şî vorbim rumîńaşće, numa nu vorbim tuoţ într-un graĭ!

PS. Śarkă, kînd vi-ntîńi vr-un muoş batrîn, kaŕe a fuost drumaş, şî kaŕe ĭe tŕekut, kum s-a dzîśe, s-ăl întrăbĭ đ-aşa lukru, şî o sî vĭedz śe sî-ţ spună!

Citat: dPasujoni poslato 16.03.2009. 10:09
         Ne vidim zašto ne bi ovo rekli "cum să scrijem în dijalektu nuostru"?

Fuź đi draku, şî daĭ đi prokľetu!  ;D
Nu ţî pi vuoĭe vuorba batrînă, şî kunoskută-n lumĭe, da-ţ plaśe vuorba strină, şî vŕeĭ s-o-nţăpi, s-o pisădz unđe nu vińe?!
Kîtă lumĭe anuastră ć-ar înţaľeźa, kînd aĭ tuna în vr-un sat, ş-aĭ dzîśa:

- Aĭde, fraţîĭe, ku mińe, kî ĭo am veńit sî v-ajut să pastrăm dijalektu nuostru?

Şî la urmă, măĭ una:
Graĭu nu s-a pazîaşće, ńiś nu sa pastŕadză ku skrisu, numa ku vorbitu!
Puoţ săl skriĭ kum vŕeĭ, şî kît vŕeĭ, dakă nu s-a vorbĭaşće-n kasă, la lukru, pi drumo-l mare, pi poĭeń dupa viće, la ibomńiśiĭe - đi źaba pĭerđem vŕamĭa l-aşa taĭnă!

Ş-aĭa, dakă n-ol vorbim BAŞ AŞA kum la vorbit parinţî nuoştri, đin satu nostru - măĭ bun sî ńi astupăm şî sî taśem!

Io nu strîk vuoĭa la aăĭa kaŕe, đintr-o dată, ľi veńi ruşîńe đi graĭu lor, şî s-a pusîră pi ľmba română literă ca limba maternă
- şî nu măĭ vorbĭesk numa cuvântesc,
şî nu măĭ trîmĭet porînśe unu la altu numa mesaje,
număi sa puzdravĭesk, nu măĭ dau înpaśe - numa s-a salutesc,
nu măĭ dzîk ramîń ku śasol bun la sînataće, numa s-a larevedersc!
Nu, ĭo vuoĭa nu ľi strîk!
Şî nu iĭ apîr ńiś s-o baźe-n şkuală, şî sî dukă daskîľ đi unđe god v-a vŕa s-învĭaţă kopiĭi nuoştri să cuvântească limbă literă!
Nu, ĭo aĭa vuoĭe nu ľi strîk!

Ama vŕeu ńiś iĭ miĭe să nu strîśe vuoĭa sî vorbĭesk ľimba rumîńaskă, în graĭ kare l-am pumeńit đi la muma şî đi la tata ...
Kî dakă aĭ nuoştri parinţ a putut s-ăl pazîaskă suće şî suće đi ań
- şî đi Turś,
şî đi Bugaŕ,
şî đi Sîrbĭ,
şî đi Români,
şî đi Unguŕ,
şî đi Ńamţ,
şî đi Ruş
şî đi draku v-a măĭ şći đi kare!
- puot şî ĭo săl măĭ pazăsk, ku drag, ań-eşća śe m-ĭa măĭ ramas...
Ama akuma, mi sampaŕe - đi Rumîńi nuoştri!

Sî gaćesk asta skripsuaŕe ku o întrabaśuńe, skrisă la  Sîrbĭ:

- Ko ti iskopa oko?
- Brat!
- A, zato je tako duboko!


Đ-aĭa ĭo, saraku đi mińe, am raşît sî nu ma măĭ înfraţîşăsk ku ńima!
     

CitatGreşîş, şî aĭa koźa ţapîn!
Vuorba "graĭ" ĭe luvată đin ľimba nuastră, saćeńeaskă!

Dîkă am grešît sem fije prostît!
Šćiu kă jeastă aja vorbă šî la nuoj, ma nam audzîto în aša fjeal.

CitatFuź đi draku, şî daĭ đi prokľetu! 
Nu ţî pi vuoĭe vuorba batrînă, şî kunoskută-n lumĭe, da-ţ plaśe vuorba strină, şî vŕeĭ s-o-nţăpi, s-o pisădz unđe nu vińe?!
Kîtă lumĭe anuastră ć-ar înţaľeźa, kînd aĭ tuna în vr-un sat, ş-aĭ dzîśa:

- Aĭde, fraţîĭe, ku mińe, kî ĭo am veńit sî v-ajut să pastrăm dijalektu nuostru?

Şî la urmă, măĭ una:
Graĭu nu s-a pazîaşće, ńiś nu sa pastŕadză ku skrisu, numa ku vorbitu!
Puoţ săl skriĭ kum vŕeĭ, şî kît vŕeĭ, dakă nu s-a vorbĭaşće-n kasă, la lukru, pi drumo-l mare, pi poĭeń dupa viće, la ibomńiśiĭe - đi źaba pĭerđem vŕamĭa l-aşa taĭnă!

Ş-aĭa, dakă n-ol vorbim BAŞ AŞA kum la vorbit parinţî nuoştri, đin satu nostru - măĭ bun sî ńi astupăm şî sî taśem!

Ńiś o ľimbă nare vorbe dî toaće!
Nuje rušîńe în luoku lu vorba śe nuje la nuoj, să luvăm kare ńi să înpare bună.
Bun aj vadzut, avjem o  ľimbă, da măj mulće grajuŕ (dijalektuŕ)
La Timośeańi,
la Poreśeańi,
la Braničevcî...

O "grešîš" šî tu domnu Pauńe, să pastŕadză vuorba šî ku skrisu, dîkâ skripsoaŕa vrunu śećeašće.

Da dîkâ nuoj taśem kare sî vorbaskâ!

Śe am vrut să spun?

Tot aj spus aiś!

CitatIo nu strîk vuoĭa la aăĭa kaŕe, đintr-o dată, ľi veńi ruşîńe đi graĭu lor, şî s-a pusîră pi ľmba română literă ca limba maternă
- şî nu măĭ vorbĭesk numa cuvântesc,
şî nu măĭ trîmĭet porînśe unu la altu numa mesaje,
număi sa puzdravĭesk, nu măĭ dau înpaśe - numa s-a salutesc,
nu măĭ dzîk ramîń ku śasol bun la sînataće, numa s-a larevedersc!

Nu, ĭo vuoĭa nu ľi strîk!

Şî nu iĭ apîr ńiś s-o baźe-n şkuală, şî sî dukă daskîľ đi unđe god v-a vŕa s-învĭaţă kopiĭi nuoştri să cuvântească limbă literă!

Nu, ĭo aĭa vuoĭe nu ľi strîk!

Ama vŕeu ńiś iĭ miĭe să nu strîśe vuoĭa sî vorbĭesk ľimba rumîńaskă, în graĭ kare l-am pumeńit đi la muma şî đi la tata ...
Kî dakă aĭ nuoştri parinţ a putut s-ăl pazîaskă suće şî suće đi ań
- şî đi Turś,
şî đi Bugaŕ,
şî đi Sîrbĭ,
şî đi Români,
şî đi Unguŕ,
şî đi Ńamţ,
şî đi Ruş
şî đi draku v-a măĭ şći đi kare!
- puot şî ĭo săl măĭ pazăsk, ku drag, ań-eşća śe m-ĭa măĭ ramas...
Ama akuma, mi sampaŕe - đi Rumîńi nuoştri!

Sî gaćesk asta skripsuaŕe ku o întrabaśuńe, skrisă la  Sîrbĭ:

- Ko ti iskopa oko?
- Brat!
- A, zato je tako duboko!

Đ-aĭa ĭo, saraku đi mińe, am raşît sî nu ma măĭ înfraţîşăsk ku ńima!     

Alaj săc fije la vuorbă!
Vŕeamja o să arîaće śe mare vuorbj aiś is skrisă!

Citat: dPasujoni poslato 17.03.2009. 08:26

         Dîkă am grešît sem fije prostît!

S-îţ fiĭe prostît, şî đi la mińe, şi đi la florumaşî noştri!  ;D

Citat: dPasujoni poslato 17.03.2009. 08:26

         Ńiś o ľimbă nare vorbe dî toaće!
         Nuje rušîńe în luoku lu vorba śe nuje la nuoj, să luvăm kare ńi să înpare bună.

Aşa ĭe, numa nu sa-ĭa fiĭekare vuorbă, numa aĭa kaŕe uşuor vińe la lok, da dakă nu vińe, lumĭa o do śopľaşće, o măĭ pĭegluĭe, o măĭ naćiadză ku ĭega ľimbi ... Şî sî n-a fi avut aĭnuoştri vuorbă đi »dijalekat«, ĭar pi aşa vuorbă urîta n-ar fi luvato ńiś kînd. Măĭ întîń, aĭa ĭe vuorbă facută đi skriitoŕ, đi pisaŕ-aĭ maŕ kaŕe şăd đi źaba şî lukră la kărţ, da saćańi nuoştri – ka tuoţ saćańi pi pomînt – n-avut lukru ku kărţiľi! Alta, aĭ nuoştri adaveŕe N-AVIT vuorbă kare însamnă »dijalektuŕ«, numa a luvat o vorbă uşuară đi la veśińi lor – Bugari, kă vorbă »graĭ« ĭe poľikra bugaŕaskă! A? Ći gasîĭ akuma?

Citat: dPasujoni poslato 17.03.2009. 08:26

       O "grešîš" šî tu domnu Pauńe, să pastŕadză vuorba šî ku skrisu, dîkâ skripsoaŕa vrunu śećeašće.

Nu, nu, nu, şî-nko-dată – nu!
Aşa "pazîtură" ĭe atîta đi gŕa, đi măĭ ľesńe ar tŕeśa buou pin uŕekiľi akuluĭ, đi kît graĭu sî măĭ traĭaskă, învaţat đin kărţ!
Aĭa ĭe suđina numa lu ľimba literă, nu ş-alu graĭ!

Iş uom învaţat şi înţaľes, ghinđaće sîngur: graĭu traĭaşće în balta satuluĭ, unđe kărţiľi nu sa-npuĭe! Dakă ăl ĭaĭ ku ľingura, ş-ăl tuorń în kărţ – kum ăl întorś înapoĭ, la saćeń, k-akolo, spusărăm, unđe krĭaşće graĭu – kărţ nu sînt?
Nuoĭ ăl puńem în kărţ, şi trîabe sî fiĭe akolo, ama aĭa vińe ka kînd puń pi paŕaće sľiku lu uomol muort: samînă la ĭel, ama a muţît đi veśiĭe!

Citat: dPasujoni poslato 17.03.2009. 08:26

         Da dîkâ nuoj taśem kare sî vorbaskâ!

Ńima. Pănă vaku şî aminu!
Đ-aĭa ĭo am đeşkis Florumu!
Ku uşa pănă-n paŕaće!  ;D

PS. Fîn-ka tu vŕeĭ s-în vĭeţ graĭu đi-n skrisuaŕe, aĭde s-învaţăm s-ăl skriĭem kum ăl vorbim. Vuorbiľi tĭaľe đisupra, trîabe să fiĭe skrisă aşa:

         Da dîkă nuoj taśem kare sî vorbaskă!

Đi śe? î şî â sînt duauă sluovĭe pintr-un glas: "i" inkis, da la urma lu vuorbľi tĭaľe: "dîkă" şî "vorbaskă", nuĭe "i" inkis, numa "a" inkis, da aăla glas ăl însamnăm ku "ă".
"Î/Â" ĭe învîrdzîtura-n ľimba literă, pućem s-o-învîrdzîm şî-n skrisu graĭesk, dakă n-avĭem alt lukru!

CitatDa dîkă nuoj taśem kare sî vorbaskă!

Aša je!

Nam bagat dî sama, kînd îj daj ku jutu dîn fuga să sminćeašće!

Da dî skripsoaŕe, ku Internetu šî ku SMS-u vuorba sa mutat dîn balta satuluj.
Akuma je prîstă tuot pomîntu. Dî aja trîabje se skrijem vuorba nuostră.

Citat: dPasujoni poslato 17.03.2009. 12:22

         Da dî skripsoaŕe, ku Internetu šî ku SMS-u vuorba sa mutat dîn balta satuluj.
         Akuma je prîstă tuot pomîntu. Dî aja trîabje se skrijem vuorba nuostră.

         Înapoĭ đi vr-o tri-patru ań am fuost în Lazńiţa la teren, şî vr-o dzî-ntrĭagă n-am izbit đin kasa lu Mila Pľeşî. Baba Mila n-a fuost la şkuală ńiś un śas, nu şćiĭe đin ľimba sîrbĭaskă ńiś o vuorbă. Ama, muĭaŕa ĭe-nţaľasă, pľină đi şćiŕe kaŕe am katat ĭo atunśa. Dragu mĭeu, m-a uplu đi mîndriĭe, şî kînd sî do pľek, ĭeşî ĭa pi skăŕi dupa mińe, iĭ đeţăĭ ĭo mîna, şî aşa, pănă ţînurăm mînă-ń mînă, îm tŕek miĭe pi-n gînd vuorbĭe frumuasă, kum sî-ĭ mulţamĭesk ĭo ka đi bîtrîńaţă, pintru vŕĭamĭa ś-a pĭerduto ku mińe, şî iĭ strîng ĭo mîna, şî-ĭ spun, tot dragastuos:

        - Mulţamesk đi la ińimă, Mama Milo, pintru ś-aĭ gasît vŕame să m-a primĭeşć la kasă, şî să tăĭnuĭ ku mińe đi ađetur-ľi nuaştŕe, batrîńe, kaŕe akuma s-a zauĭtă şî sa pĭerd ĭuta!

         Bľezńi baba uokĭi-n mińe, sa uĭtă bińe parke nu mis đi pi lumĭa-sta, în zgîndară mîna ţapîn şî ma arsă:

         - Aĭ, ćau, Pauńe!

         Ăć-aşa ma pitŕekuĭ, fraće d'Pasuĭońuľe!
         Đ-atunśa, đi mulće uoŕ îm vińe miĭe în vis un gînd, kî puaće fi a sakat đi tot balta-ĭa satuluĭ, đi kaŕe nuoĭ puvestîm, ş-a ramas kîć-un struop mik, koľa, koľa ...
         Ş-aĭa, mi sampaŕe, numa pîn kapu mĭeu ăl tulburat?
         A, fraćo, śe dzîś tu?
         V-a fi aşa, ba, or nu v-a fi?

Citat: raleg poslato 15.03.2009. 22:12

        Problem je u tome što zaista oni sebe vide kao Rumune, tako se i deklarišu, pa se zato ne može kazati da se njih uopšte dotiče Vlaško pitanje.

          Kît ĭo am bagat sama pănă akuma, nuĭe problem ku aşa lumĭe aĭa śe vreu să fiĭe, numa aĭa śe nu vŕeu!
Aĭ udzît sigurat kum dzîk aĭ nuoştri đi śińeva kaŕe a uspit:

          - Śkă, sa dus đeparće!

          Arată kî ĭe urît, mult urît aśiĭa unđe-ĭe, în bîrluogu unđe la turnat mumîsa, şî puaće sî fiĭe śuava đin ĭel numa dakă sa duśe, sa profaśe, sa skimbă: sa-nbrakă-n alće ţuaľe, sa pĭapćină-n alt feľ, şî, la lokol măĭ đin tîń - înśape sî vorbĭaskă ku gura strîmbă, pardon: să cuvântească!

          Kînd ka kopil sarak fara tată am gaćit şkuala, dupa śinś ań am veńit la muma în borugă la Bľizńe unđe m-am naskut, audzît uĭna Stanka kî m-am întuors, şî a veńit şî ĭa sî ma vadă. Ama, ĭo ku ĭa tăĭnuĭ rumîńaşće, da ĭa ku mińe sîrbĭaşće. Dupa o vŕĭame, kînd priśepu kă nu ńi ogođim în taĭnă, ĭa saraka taku, şî sa uĭtă la mińe puzumeńită. Odată, iĭ veńi śe-ĭ veńi, faku kruśe, şî sa-ntuarsă kîtra muma:

          - O, lălă; Gĭergino, pă kopilu-tĭeu vorbĭaşće rumîńaşće?!!!
          - Dakum, mă - dzîśe muma, đi śi će miŕ atîta?

          Da uĭna Stanka pusă mîńiľi-n kap şî gata ku mîńĭe iĭ spusă:

          - Ĭo, Gĭergino, s-afi gaćit atîća şkuaľe - na fi măĭ vorbit rumîńaşće ńiś kînd!

          Ăće, domnu Raleg, aşća doă ľaźe đi uamiń mĭerg pin lumĭa nuastră, uńi alu Gergina, alţî alu Stanka!
          Ar fi bun, dakă sa va întîńi vr-o dată, să nu skuată uoki uńi la alţî, ka-n povasta-ĭa lu Sîrbi.
 

- O, lălă; Gĭergino, pă kopilu-tĭeu vorbĭaşće rumîńaşće?!!!
          - Dakum, mă - dzîśe muma, đi śi će miŕ atîta?

Gherghina şi Stanca, domnule Păun, două românce autentice, dar cu atitudini diferite faţă de o anumită perioadă istorică.
Stanca, dornică de a se integra, gândind că numai cealaltă limbă îi va da posibilitatea celui cu carte să ajungă om important.
Gherghina, mai pragmatică, îi răspunde aproape antologic:
    - De ce te miri atâta? Doar este normal să-şi vorbească limba, continuăm noi gândul nerostit.
Părerea noastră este că Gherghina are dreptate! Pentru acest răspuns îi sărutăm mâna! Cu recunoştinţă!

CitatGherghina şi Stanca, domnule Păun, două românce autentice, dar cu atitudini diferite faţă de o anumită perioadă istorică.
Stanca, dornică de a se integra, gândind că numai cealaltă limbă îi va da posibilitatea celui cu carte să ajungă om important.
Gherghina, mai pragmatică, îi răspunde aproape antologic:
    - De ce te miri atâta? Doar este normal să-şi vorbească limba, continuăm noi gândul nerostit.Părerea noastră este că Gherghina are dreptate! Pentru acest răspuns îi sărutăm mâna! Cu recunoştinţă!

Domnu Tarabostes,

în atîta mikă skripsoaŕe, atîća vuorbe ńekunoskuće!
Să vorbim o ľimbă, nu ńar trăbuji tulmaś!

CitatĂć-aşa ma pitŕekuĭ, fraće d'Pasuĭońuľe!
         Đ-atunśa, đi mulće uoŕ îm vińe miĭe în vis un gînd, kî puaće fi a sakat đi tot balta-ĭa satuluĭ, đi kaŕe nuoĭ puvestîm, ş-a ramas kîć-un struop mik, koľa, koľa ...
         Ş-aĭa, mi sampaŕe, numa pîn kapu mĭeu ăl tulburat?
         A, fraćo, śe dzîś tu?
         V-a fi aşa, ba, or nu v-a fi?

Sa perdut kît sa perdut lumńa, ńiś măj mult, ńiś măj pucîn.
Kît jeastă lumńe jeastă šî baltă.
Kînd am fuost în Vien ancîarc, vadzuj šî balta orašuluj. Ka šî toaće bălcîľi în oraš nu je kurată ka balta satuluj, are kîta ulje, kîta luomuŕ.... Ma balta, je baltă!

CitatGherghina şi Stanca, domnule Păun, două românce autentice, dar cu atitudini diferite faţă de o anumită perioadă istorică.
Stanca, dornică de a se integra, gândind că numai cealaltă limbă îi va da posibilitatea celui cu carte să ajungă om important.
Gherghina, mai pragmatică, îi răspunde aproape antologic:
    - De ce te miri atâta? Doar este normal să-şi vorbească limba, continuăm noi gândul nerostit.Părerea noastră este că Gherghina are dreptate! Pentru acest răspuns îi sărutăm mâna! Cu recunoştinţă

Daca textul de mai sus ar fi in sarba si ar fi spus unei babe sarboaice eu cred ca ea nu ar intelege exact aceleasi vorbe. I-ar trebui sigur talmaci ca sa inteleaga limba sarba literara cu neologisme. Oare asta inseamna ca baba nu vorbeste sarbeste? Oare ar trebui sa facem un dictionar si o gramatica pentru o limba a babei din satul ala?
Astea vorbe nu le inteleg nici babele din Romania. Le-ar trebui talmaci si lor. Dar oare nici ele nu vorbesc romaneste? Sa facem un  o gramatica pentru babele din Romania care nu au fost la scoala?

Cred ca limba babelor trebuie inregistrata de specialisti pentru istoria unei limbi. Nu cred ca trebuie introdusa in scoala limba babei. In scoala trebuie o limba care sa aiba si vorbele noi, neologismele, vorbele cu care sa poti comunica pe orice tema in 2009. Asta cred eu. Altii poate cred altceva.

Cu tot respectul pentru acest site si stapanul lui care a lucrat la pastrarea limbii materne asa cum a stiut si crezut ca este bine atunci cand multi taceau.

"în atîta mikă skripsoaŕe, atîća vuorbe ńekunoskuće!
Să vorbim o ľimbă, nu ńar trăbuji tulmaś!"

Eu i-am scris unui om cu carte, cunoscător al tuturor cuvintelor din scrisoare.
Ai dreptate, să vorbim o singură limbă. Te aştept şi pe Domnia Ta în dulcea şi curata limbă română.

Citat: dPasujoni poslato 17.03.2009. 21:08

     Să vorbim o ľimbă, nu ńar trăbuji tulmaś!

     Aĭde, d'Pasujonuľe, pro-ntuarśe vuorba-sta în koptuoŕ, şî laso sî sa măĭ kuakă kîta! K-o skosăş kam krudă!
Pănă sa v-o do kośa, uĭtîće pi poľiţă unđe ţîń kărţîľi.
     Kare sînt aľi măĭ gruasă?
     - Vorbariľi or Leksikuonurľi or Dikţionari or Rečnici - dzîľi kum ţî drag - ama nu alu vr-o ľimbă strină, numa BAŞ alu ľimba mumi!
     Đi śe?
     Đi śe tuata ľimba, fiva ĭa ľimba literă, or ľimba graĭaskă, are numa mižluok, numa luok unđe baće ińima, da marźină nare!
     Unđe guđe va fi uomu, ĭel puartă ińima ľimbi ku ĭel, kî ińima ľimbi baće-n pĭeptu luĭ.
     Śe faś kînd mĭerź đin sat în sat, şî mĭergînd aşa ć-apropiĭ đi marźina lu ľimba-tĭa, kunoskută, şî audz vr-o vuorbă ńi-nţaľiasă, kî n-aĭ măĭ audzîto pănă atunśa?
     Pî oprĭeşć uomu ş-ăl întrăbi!
     Aşa, ba?
     E, da śe faś kînd mĭerź pin vilaĭtu kărţîlor, skrisă-n ľimba mumi-tĭaľe, şî ć-in pĭađiś în vuorbă kaŕe n-o-nţaľeź, pista kaŕe n-aĭ măĭ dat pănă aśiĭa?
     Pî rađiś kuru đi pi skamn, şî ĭaĭ "tulmaśu" đi pi poľiţă ku kărţ!
     Aşa, ba?
     
     PS. Kînd s-antîńesk pi punće, ka ĭedzî-nkornuţ, doĭ vorbituoŕ, şî unu-n vîru kornuluĭ ţîńe graĭu da alalalt limba literă, unu đin iĭ muara sî kadă, să fiĭe trînćit ... Ama, la nuoĭ ala ku graĭu nu kađe kî ĭe măĭ slab, numa kađe trînćit đi ruşîńe,
   
     k-al ku ľimba literă:

     la žuđikat,
     la-nfruntat,
     la bužukurit,
     la rîzîľit ...

     kî ĭe urît,
     kî ĭe opaśit,
     kî ĭe putrîd,
     kî ĭe sîăk,
     kî ĭe uorb,
     kî ĭe mut,
     kî ĭe slut,

     kî ĭe o morţîşuagă guală kaŕe ńe ruşîńaşće pi tuoţ,
     şî đ-aĭa ńiś n-ar trăbuĭa sî traĭaskă 

     :'(

CitatDaca textul de mai sus ar fi in sarba si ar fi spus unei babe sarboaice eu cred ca ea nu ar intelege exact aceleasi vorbe. I-ar trebui sigur talmaci ca sa inteleaga limba sarba literara cu neologisme. Oare asta inseamna ca baba nu vorbeste sarbeste? Oare ar trebui sa facem un dictionar si o gramatica pentru o limba a babei din satul ala?
Astea vorbe nu le inteleg nici babele din Romania. Le-ar trebui talmaci si lor. Dar oare nici ele nu vorbesc romaneste? Sa facem un  o gramatica pentru babele din Romania care nu au fost la scoala?

Cred ca limba babelor trebuie inregistrata de specialisti pentru istoria unei limbi. Nu cred ca trebuie introdusa in scoala limba babei. In scoala trebuie o limba care sa aiba si vorbele noi, neologismele, vorbele cu care sa poti comunica pe orice tema in 2009. Asta cred eu. Altii poate cred altceva.

Cu tot respectul pentru acest site si stapanul lui care a lucrat la pastrarea limbii materne asa cum a stiut si crezut ca este bine atunci cand multi taceau.

Domnu Viorel,
ľimba Vlaha, limba lu rumîńi a nuoštri, nuje numa o "limba a babei".
Jeastă aiś šî kîca muoš!
Kum voj dzîśec "dîn păcate"!
Nus numa neologizmurľi problem.

Jeastă la nuoj mulće vuorbe kare la româń se vorbăsk altkum (în altu fjeal).
.
La nuoj uomu să întrabă:  KUM VA KJAMĂ? Ma kjamă dPasujoni.
La român: CUM VA NUMIŢI?    Mă numesc dFasolini.

Amînaćadză - va întârzia
Kînd aźunźe vuozu? - La ce oră soseşte trenul?
Dar je loku slobăd? -  Locul acesta e liber?
Pućec să mînac măj merekuc? - Puteţi conduce mai încet?
Lavabou sa astupat. - Chiuveta s-a înfundat.
šoferšajbna - parbrizul maşinii
Akumulatoru sa goľit - Acumulatorul sa descârcat
Mi sa spart guma. - Mi-a explodat caucuicul.
veđeaŕa dînurmă - lumini de spate
šrafcigeru - şurubelniţă
kuotu - colţ
lapîdă - arunca
Asta je pre unsurosă. - Aceasta este prea grasă.
putlaźeańe - roşii
La noj se friźe pră frigare da nu - la proţap.
la noj je vjear da nu - porc mistreţ
........
.......
.......

CitatAĭde, d'Pasujonuľe, pro-ntuarśe vuorba-sta în koptuoŕ, şî laso sî sa măĭ kuakă kîta! K-o skosăş kam krudă!

O las domnu Pauńe, ma numa kat să nu ardă dî vro parće!

CitatPS. Kînd s-antîńesk pi punće, ka ĭedzî-nkornuţ, doĭ vorbituoŕ, şî unu-n vîru kornuluĭ ţîńe graĭu da alalalt limba literă, unu đin iĭ muara sî kadă, să fiĭe trînćit ... Ama, la nuoĭ ala ku graĭu nu kađe kî ĭe măĭ slab, numa kađe trînćit đi ruşîńe,

Nare dî śe, šî nuje dî kare săm fije rušîńe! ;)

Jeastă la nuoj mulće vuorbe kare la româń se vorbăsk altkum (în altu fjeal).
.
La nuoj uomu să întrabă:  KUM VA KJAMĂ? Ma kjamă dPasujoni.
La român: CUM VA NUMIŢI?    Mă numesc dFasolini.

Amînaćadză - va întârzia
Kînd aźunźe vuozu? - La ce oră soseşte trenul?
Dar je loku slobăd? -  Locul acesta e liber?
Pućec să mînac măj merekuc? - Puteţi conduce mai încet?
Lavabou sa astupat. - Chiuveta s-a înfundat.
šoferšajbna - parbrizul maşinii
Akumulatoru sa goľit - Acumulatorul sa descârcat
Mi sa spart guma. - Mi-a explodat caucuicul.
veđeaŕa dînurmă - lumini de spate
šrafcigeru - şurubelniţă
kuotu - colţ
lapîdă - arunca
Asta je pre unsurosă. - Aceasta este prea grasă.
putlaźeańe - roşii
La noj se friźe pră frigare da nu - la proţap.
la noj je vjear da nu - porc mistreţ
........
.Si la mine in sat in Arad se zice:
Cum va cheama, cand ajunge, slobod, pucet sa manat mai mereut, lavoru s-a astupat, s-a golit, s-a spart guma, vegearea din urma, cotul, leapada, unsuroasa, patlagele, frige, frigare, vier. Aceste vorbe sunt nu doar la mine in sat. Sunt si in carti.

šoferšajbna si šrafcigeru de la voi nu cred ca sunt din limba ,,mosilor,, sau babelor. Daca la voi nu se invata la scoala limba materna se vor lua tot mai multe neologisme din alta limba decat se vor lua in limba romana. Toate limbile evolueaza. Toate. Daca nu evolueaza   vor fi doar limbi ale babelor iar tinerii nu vor putea vorbi totul cu ele.

CitatSi la mine in sat in Arad se zice:
Cum va cheama, cand ajunge, slobod, pucet sa manat mai mereut, lavoru s-a astupat, s-a golit, s-a spart guma, vegearea din urma, cotul, leapada, unsuroasa, patlagele, frige, frigare, vier. Aceste vorbe sunt nu doar la mine in sat. Sunt si in carti.

šoferšajbna si šrafcigeru de la voi nu cred ca sunt din limba ,,mosilor,, sau babelor. Daca la voi nu se invata la scoala limba materna se vor lua tot mai multe neologisme din alta limba decat se vor lua in limba romana. Toate limbile evolueaza. Toate. Daca nu evolueaza   vor fi doar limbi ale babelor iar tinerii nu vor putea vorbi totul cu ele

Domnu Viorel,
măjdo pă ńe aźuńźem la vuorbă.

Śî jo vŕeu sî învacă kopiji ľimba lu mumîsa, kum sâ vorbjeašće la noj la Petroc, la Kućiva, la Žîgubica, la Lazńica, la Buor, la Majdan, la Kladova, la Ńegoćiń...

Neologizmurľi îs altă povastă. Aśi ńam dăpartat pre mult.

Kum dzîśe un kînćik:

"Daparće, mîndro, daparće
šapće đaluŕ ńe dasparće,
šapće đaluŕ šî o paduŕe,
šî o građină ku muŕe!"

Toaće ľimbiľi au evolucia alor.
Numa evolucia lu ľimbiľi anoaštre a luvat pră doa poćăś, una la stînga, alta la điŕapta.
Kum vŕeamja tŕeaśe tuot îs măj daparće.

Stimate Domnule dPasujoni,
Aveti mare dreptate in ce ati spus mai sus.
Va respect si ma bucur ca scrieti in limba materna. Pana sa fie in scolile dintre Timoc si Morava  studiata limba materna ar fi bine daca mai multi ar scrie in ea. Dumneavoastra stiti ca nu este greu pentru rumanii de la voi sa inteleaga limba romana literara si sa scrie in ea. Pentru ei nu este o limba straina. Este limba materna. Atata ca nu au invatat-o la scoala. Daca vorbesc sau scriu in graiul  local ii intelege orice roman din Romania.
Unul-doua regionalisme, arhaisme sau sarbisme de la voi sau neologisme de la noi nu incurca intelegerea intre noi prea mult.
Mai mult si mai mult trebuie ca oamenii sa isi iubeasca limba si sa aiba constiinta identitatii lor. Sa gaseasca cineva o carte in romana era greu doar inainte sa fie internetul. Astazi oricine poate gasi texte in limba romana pe orice tema. Doar sa vrea.
Prin ceea ce faceti sunteti un model si pentru altii.
Toate cele bune!

"Daparće, mîndro, daparće
šapće đaluŕ ńe dasparće,
šapće đaluŕ šî o paduŕe,
šî o građină ku muŕe!"

Departe, mândro, departe
    Şapte dealuri ne desparte,
    Şapte dealuri şi-o pădure
    Şi-o grădiniţă cu mure!

Ne înţelegem, domnule dPasujoni, numai să vrem!
Iată, vei înţelege tot ce spune maestrul Tudor Gheorghe?

http://www.youtube.com/watch?v=RPe3w37DaYU&feature=related

Aăsta kînćik la nuoj kîntă Slobodan Domaćinović, šî šćiu bińe kă je dîn Românie.
Lu S. Domaćinović îj sa împarut frumos šî la pus în repertoaru a luj.

Dă frumos je frumos
a să spuńe:

"Dî mujeare mîndră,
       šî kînćik frumos,
                nu se dos!"

Da dî śe lumńa dî aiś,
                   îš dîa dos dî bińiľa śel înbijac,
                                                   voj trîabje să va întrabac!

Primecujem da g. dPasujoni i Paun bespotrebno arče ogromnu količinu energije ne bi li odbranili jedinu moguću logiku načina zapisivanja vlaških dijalekata. Najpre zato jer oni sa kojima suprostavljeno polemišu, jednostavno ne žele da se suoče sa vlaškom jezičkom stvarnošću i drugo što o tome ne žele da se o tome institucalizuje stav. Zapravo stav bi trebalo da, na osnovu istraživanja na terenu, ispostavi VNS, a prihvati nadležno ministarstvo. Oni koji kontrolišu ovaj organ znaju kako bi takav stav izgledao i sa te strane potpuno su u saglasju sa Dolhom i ostalima za koje su izgleda ljudi po našim selima samo niža bića. Zašto ne koriste taj jedini demokratski način, tj da o tome za mišljenje pitaju same Vlahe? Buđet koji je VNS dobio od države u kojoj živimo  ne koristi se za rešavanje ozbiljnih problema kakav je ovaj(možda je čak i najveći), već na parade i vašare i ko zna za šta i kako još. Forumaši koji vežbaju svoju elokvenciju romatičarskim zanosom o romanskoj istovetnosti od "Atlantika do Pacifika", u jezičkoj ravni, treba da konsultuju učiteljicu života, kako su takve ideje završavale. Nisu sulude odluke VNS uzrokovale pojavu ovih tvrdih forumaša. One su posledica njihovog uticaja. Neverovatno je kako je došlo do toga da SAVET vode ljudi koji po pravilima o izboru nisu imali prava da u tome  učestvuju. Nije to nikakva tajna, ali kao da  nikoga ne interesuje. Najveći gubitnici u svemu su ipak sami Vlasi, jer su njihovi pravi problemi zaobidjeni. Nadam se ne za dugo. Do novih izbora koje očekujem jako, jako brzo.
Laku noć,
na svetlost dana se stvari jasnije sagledavaju.

Gospodine Raleg Vase optuzbe su veoma ozbiljne. I kao clan NSVNM i jedan od podpredsednika istog, molim Vas da sve Vase sumnje u radu saveta prijavite nadleznim organima Republike Srbije kako bi zastitili vlasku zajednicu,jer bi iznosenjem neistina o radu NSVNM bilo stetno po zajednicu i zlonamerno za casne ljude u savetu,koji su legalno izabrani od elektora vlaske nacionalnosti. Skupstina NSVNM bice odrzana onog dana kad kad je po zakonu propisana.
Vecina clanova NSVNM radi svoj posao savesno i u skladu sa zakonom, rezultat svega toga je i polozaj nase zajednice u ovom trenutku. Daleko da smo dostigli sve standarde koje nam pripadaju,ali mozemo reci da se posle tri godine borbe sa miniranjem vlaskih"janicara" i nabijanja klipova u tockove postigli to da sala u Boru 4. marta bude prepuna i da se trazilo mesto vise. Budite sigurni da rukovostvo NSVNM radi svoj posao savesno i da cini sve da vlaska zajednica dobije mesto u drustvu koje zasluzuje.
Ako zelite saradnju na projektima NSVNM i ako ste dobronamerni,mozete da nam se pridruzite. Kancelarija u Boru Bobijeva 15. Dodjite cekamo Vas srdacno.
Pozdrav dragi Raleg

Citat: raleg poslato 21.03.2009. 21:32

Buđet koji je VNS dobio od države u kojoj živimo  ne koristi se za rešavanje ozbiljnih problema kakav je ovaj(možda je čak i najveći), već na parade i vašare i ko zna za šta i kako još. ..... 
[..]
Neverovatno je kako je došlo do toga da SAVET vode ljudi koji po pravilima o izboru nisu imali prava da u tome  učestvuju. Nije to nikakva tajna, ali kao da  nikoga ne interesuje. Najveći gubitnici u svemu su ipak sami Vlasi, jer su njihovi pravi problemi zaobidjeni.

Citat: Ivita Glisici poslato 22.03.2009. 22:37

Gospodine Raleg Vase optuzbe su veoma ozbiljne. I kao clan NSVNM i jedan od podpredsednika istog, molim Vas da sve Vase sumnje u radu saveta prijavite nadleznim organima Republike Srbije ...

Ma ruog, kaŕe v-a vrĭa să tăĭnuĭe đi/đe/dă aĭa kum lukră Saveto-l rumîńesk, să trĭakă aiśa:

http://forum.paundurlic.com/index.php?topic=573.msg1955#msg1955

Stapînu Florumuluĭ!

Ja ne govorim vlaski te i dosta toga na forumu ne razumem, ali se interesujem za jezike.
Cak sam i izmislio svoj jezik i razumem se dosta u razne sisteme...
Posto jos ne postoji zvanicno pismo, mislim da ne postoji ni gramatika vlaskog jezika ili ja tu gresim?

  (Odgovor na poslednji tekst g. Vlada sa prve strane.)
     Ovo me podseća na "onu jevrejsku" - ne pitajte odakle je prvi milion... Sticem utisak da Vi prelistavate sticajem okolnosti i tekstove u kojima recenice nisu umetnute obrnutim istorijskim redosledom i u nasoj eri. Zar Samuilo nije dobio od Srbije na upravljanje posed u Makedoniji na kome je razvijao i vojnu silu za povratak i razračunavanje sa onima koji su ga prognali.Kojim se jezikom govorilo u vreme Šišmanovo u Bugarskoj?..Hoćemo li reći da je tada "doneo" u Makedoniju bugarski jezik i sada Makedonci neće da priznaju da je njihov jezik u stvari bugarski jezik? Obrnuto gledano, Što Bugari neće da priznaju da su samo zahvaljujući kulturnom uticaju pogotovu u periodu posle Filipa Makedonskog doživeli buran razvoj, procvat i veze sa grčkim i arapskim svetom...Ne zaboravimo da je svoj uticaj na diplomatsko- trgovinske tokove u Vizantiji uz latinski, grčki, arapski, od trećeg veka i Turski- imao i staroslovenski jezik koji dopire s jedne strane preko Crnog mora a s druge strane preko teritorije Dakije (tako nazvane tek kasnije, od drugog veka n.e.). Prema tome, otac Dakije- gle čuda nije Rumun. Kažu (ako je to tačno) Ni Rimljani nisu Rumuni.(Posle ovakve konstatacije na Balkanu muški odvale psovku čak i za vreme predavanja, pred studentima- imali smo slučaj...) Ja ne smem (ne ide), al vi slobodno psujte u mislima sve što vam u istoriji smeta...