Definicija Etnosa, Naroda, Nacije?
Postovani Florumasi
Kod nas na balkanskim prostorima, velika paznja je posvecena etnosu I etnickom identitetu, ali nazalost kod nas je etnos definisan kao krvo-rasni entitet, sto je sasvim pogresno, I u vidu istorijskih zbivanja, I u vidu nastanka svakih od balkanskih naroda. Niko nije jos dao savrsenu definiciju, sta je to ustvari etnos, narod ili nacija; Herodot je definisao Helene kao jezicnu, vjersku I krvnu zajednicu. No sta mi podrazumjevamo pod pojmom krvi? Dali je krvna zajednica jedno genetsko pleme, jedne Y hromosomne grupe, ili zajednica konstantnog mjesanja; dali su Rumuni ili Srbi krvna zajednica, jer su potomci jenog plemena, kao stari Izraelci, od jednog praoca. Ili su krvna zajednica, zbog toga sto su se njihovi preci, koji nisu bili u srodstvu, ali koji su se orodili, kroz zajednicki suzivot I mjesanje; u slucaju Rumuna kroz Romanizaciju, a u slucaju Srba kroz Slavizaciju. Nazalost mi nemozemo definisati ni Rumune, ni Srbe, kao iskljucivo etnose u krvnom smislu, jer je savremena nauka I genetika pobila svaku iluziju o rasama I krvnim etnosima; kada bih definisali etnos kao cisti krvni entitet, onda bih morali da podjelimo I Rumune a I Srbe, u bezbroj etnosa, po broju Y hromosomnih plemena. Ako jedan Srbin nosi genetski kod, nasljedjen od oca I dede, naprimjer I1b, a drugi Srbin R1a, da li je prvom Srbinu koji je potomak plemena I1b, krvnog entiteta, blizi jedan Rumun ili naprimjer Grk koji su isto potomci plemena I1b, nego njegov sunarodnik Srbin koji je potomak plemena R1a? Ocigledno je, da kada bih definisali etnos kao krvni entitet, morali bih podjeliti I raspodjeliti nase narode na stotine etnosa; a dobro znamo sta se zbilo kada je jedan covjek htijo da raspodjeli krvne Arijevce I krvne ne-Arijevce. Pa cak I Baskici koji imaju 90 posto porijekla od jednog Y hromosomnog plemena, koji cuvaju svoj jezik preko 6000 godina, nisu apsolutno krvno isti. Uzmimo danasnje Madjare, kao etnos koji imaju samo deset posto geneticne slicnosti sa starim Arpadovim Madjarima; iako su potomci nemadjarskih naroda koji su poprimili madjarski jezik, oni sa punim pravom se mogu smatrati madjarima, u smislu jezicnog etnosa, jer su postigli kulturna dostignuca kroz jezik koji su nasljedili od starih madjara.
Na nasu srecu, svi balkanski narodi imaju vecu geneticku I krvnu srodnost, jedni prema drugima, iako govore razlicite jezike, iz cetri Indo-Evropskih grane, Slovenske, Romanske, Grcke I Albanske; jedan Srbin ili Bugar je blizi Rumunu ili Grku, nego Ukrajincu ili Rusu, iako sa Rumunom I Grkom negovore zajednicko srodne Slovenske jezike. Svaki evropski etnos je sastavljen, na desetine krvnih etnosa, jer je svaki narod produkt istorijske amalgamacije. Drevni Heleni su bili jedni od najnaprednih naroda, bas zbog njihovog multietnickog porijekla, od raznih naroda koji su se naselili na prosotre drevne Helade. Grcki kao Indoevropski jezik sadrzi skoro pedeset posto Semicanskih posudjenica, a grcka mitologija je usko vezana uz Egipcansku; Herodot je istakao cinjenicu da je Helenska filozofija, product Egipcanske misli. I stari Heleni su definisali svoj etnos kao jezicnu zajednicu, mnogi Heleni su isticali svoje Fenicansko ili Egipcansko krvno porijeklo, ali oni su bili isto tako Heleni, jer su govorili jedan jezik za razliku od varvara; sama rijec varvar, bila je derogativan Helenski izraz, kao izrugivanje nacinu na koji stranci govore. Prosto receno, etnos u evropskom kontekstu prestavlja jezicno-kulturne zajednice, a ne krvne. Rumun je Rumun, zato sto mu je maternji jezik Rumunski, a Srbin je Srbin, jer mu je maternji jezik Srpski; rase I geni su prepleteni, ali kada je neko sloven, jer slovi (govori) tvoj jezik, on ti je sunarodnik, jer mozes da se sporazumijes sa njim, a onaj nijemi nijemac, nemoze da se sporazumije sa tobom. Pored jezika kao najvaznije odrednice jednog etnosa, moramo uzeti kulturu; kult jednog naroda je njegovo svakodnevno zivotno kolo, koje se stalno okrece. Kultura se cuva, pamti, mjenja, usavrsava I unapredjuje, bas kao I jezik. Pod tradicionalnu kulturu balkanskih naroda, moramo spomenuti narodnu nosnju, narodna vjerovanja, predanja, epiku I epsko stvaralastvo, koja izrazavaju kolektivnu istorijsku svjest jednog naroda, kao I svakodnevne zivotne potrebe, izrazene kroz narodnu ishranu i narodnu medicinu. Bas kao I geni, a I jezik, narodna kultura je prepletena I pod uticajem drugih naroda. Nakraju bi se moglo reci, da u nasem Balkanskom a I sirem Evropskom kontekstu, Crkveno Slovenski daje najbolju definiciju narodnosti I etniciteta; na Crkveno Slovenskom, rijec JAZIK se koristi, pored lingvistickog smisla, I u etnografskom smislu, JAZIK I NAROD su SINONIMI. No u Americkom kontekstu, jezik nije glavna odrednica za narodnost, jer jedan Afro-Amerikanac nesmatra sebe kao Anglo-Saksonca, iako mu je maternji jezik engleski, posto nije od Bijele rase, iako svaki Afro-Amerikanac ima I jedan znatan posto, bijelacke krvi.
NO MISLIM DA BIH NAJBOLJE BILO, DA GOSPODIN PAUN KAO ETNOGRAF, DA SVOJE MISLJENJE NA OVU PROBLEMATIKU, ODNOSNO KRATKU DEFINICIJU ETNOSA PO NJEGOVOM PERSONALNOM MISLJENJU.
