Nunta pista Dunare

[novica]

Slusajuci pradedu koji je umro kad sam imao 13 god,izmedju ostalog sam dosao do sledeceg saznanja.
Raspitujuci se kod ostalih starijih ljudi u selu mogao sam zakljuciti da je to bila praksa onog doba.

Brakovi izmedju Rumuna sa Srpske strane i Rumuna sa druge strane su bili cesto sklapani.
Svadbe koje su bile organizovane zimi isle su sankama preko Dunava,kazu da je Dunav tako ledio da
je uvek moglo da se ide konjima i sankama preko.
Pamte se par tragicnih slucajeva kad je puno svatova propalo pod led i pominju se kao velike tragedije,
Nazalost,bio sam mali te nisam stigao da zapamtim pojedinosti ili da ih zapisem.
To je ujedno i dokaz da Rumuni sa jedne i druge strane Dunava nisu bili odvojeni,vec je bilo mesanja.
Dunav nije bio prepreka ,naprotiv,prevozno sredstvo,put.

Prica se pominje u selu Dupljane kod Negotina,
odakle se sa mog salasa pogledom vidi Kusjak i deo Dunava.

[Vlad]

Slusajuci pradedu

O sličnim predanjima sam čuo od meštana pojedinih sela na Dunavu u opštini Veliko Gradište. Radi se, doduše, o srpskim selima, a brakovi su sklapani između Srba sa obe strane Dunava.
To samo potvrđuje da Dunav u prošlosti uopšte nije predstavljao  čvrstu granicu. Migracije, u oba pravca, bilo je još od vajkada.
Zato mi izuzetno glupo deluju tvrdnje pojedinih "znalaca" da se, iako se zna da velika većina Ungureana svoje poreklo vuče sa prostora današnje Rumunije, ne može sa sigurnošću govoriti o rumunskom etničkom identitetu ovih Vlaha, već se, kada se već mora, umesto "rumunski" preferira pridev romanski (romansko stanovništvo, romansko poreklo itd.). Kao kada bi se sada govorilo o slovenskom, ali ne i srpskom poreklu Karašaveka, ali i preostalih Srba koji žive u Rumuniji.

[Paun]

Brakovi izmedju Rumuna sa Srpske strane i Rumuna sa druge strane su bili cesto sklapani.
Svadbe koje su bile organizovane zimi isle su sankama preko Dunava,kazu da je Dunav tako ledio da
je uvek moglo da se ide konjima i sankama preko.
Pamte se par tragicnih slucajeva kad je puno svatova propalo pod led i pominju se kao velike tragedije,
Nazalost,bio sam mali te nisam stigao da zapamtim pojedinosti ili da ih zapisem.

Новица ме је подсетио на тему о којој се некада код нас доста певало. На жалост, ја сам успео пре 25 година да запишем само речи песме, не и мелодију. Песма је по много чему драгоцена, посебно што видимо да су је створили лаутари ,,по наруџбини". Овај обичај се задржао код нас Влаха до данас. Види: http://www.paundurlic.com/radovi/pesma_o_svecima.htm (посебно напомену у фусноти 5).

A PĽECAT BAĬATU ...

A pľecat baĭatu đin Sîrbiĭe
S-a dus în Rumîńiĭe,
Mîndră mirĭasă a aflat
Maŕe nuntă c-a facut.
Cînd în Sîrbiĭe a pľecat
Pi Dunîŕe a-ngeţat.
A pľecat cîntînd şî jucînd.
Naşu uara cî purta,
Cu naşîţa mi juca,
Mirĭasa cu mumîsa,
Mlîdojăńa l-înga ĭa!

Odată gĭaţa sa sparźa,
Tuată nunta sa-ńeca,
Numa mlîdojăńa mi scapa!

La triĭ dzîľe dupa nuntă
S-a facut mirĭasa o plută!

Mlîdojăńa śe faśa,
pi l-înga Dunîrĭe merźa,
Ĭel mĭerźa şî plînźa,
Şî đin gură śe vorbĭa:
- Saraca, mirĭasa-mĭa!
Saraśi papuśi tiĭ –
A-mpuĭat bruaşćiľi în ńiĭ!
Saraśi śarśiĭi tiĭ –
S-atîrnat pĭeşći đi iĭ!
Saracu sovuonu tĭeu –
L-adus apa la Balcău!

Mlîdojăńa śe faśa,
La sfiraś ĭel plaća,
Pi ĭa-ncînćic m-ĭo puńa!

Рецитовала Гергина Дурлић (1924), из Рудне Главе.
Записао Паун Дурлић, у Рудној Глави 1982. године. Непубликовано.

РЕЧНИК:

mirĭasă млада (на свадби), невеста
sovuon младин вео
Balcău према речима казивача, ради се о месту на Дунаву.

Ево шта се о овим речима може наћи на сајту http://www.vocabular.ro/

MIRE'ASĂ, mirese, s.f. 1. Nume purtat de femeie în ziua sau în preajma căsătoriei sale. ◊ (Bis.) Mireasa Domnului = călugăriţă. ◊ Expr. A plânge ca o mireasă = a plânge tare, cu foc. A mânca ca o mireasă = a mânca foarte puţin. A sta ca o mireasă = a nu lucra nimic, a sta degeaba. 2. Plantă erbacee cu frunzele verzi-gălbui pe margini si rosu-aprins în centru, cu flori albe si rosii dispuse în spice, cultivată ca plantă ornamentală (Coleus blumei). - Mire + suf. -easă.
Sursă : DEX'98 (47003)  - LauraGellner

MIRE'ASĂ s. 1. (reg.) crăiasă, miră, (Ban.) govie, (înv.) nevastă. 2. (BIS.) mireasa Domnului v. călugăriţă; mireasa lui Dumnezeu v. călugăriţă. 3. (BOT.; Coleus blumei) (reg.) urzici (pl.), poa-la-Maicii-Precista.
Sursă : Sinonime (193914)  - siveco

SOV'ON, sovoane, s.n. (Pop.) 1. Văl purtat de femei ca podoabă; spec. văl de mireasă. ♦ Pânză albă care se pune mirilor pe cap, la cununie. 2. Pânză cu care se acoperă trupul mortului; giulgiu. 3. (La pl.) Vesminte, podoabe de prisos; zorzoane. [Var.: zov'on s.n.] - Cf. bg. savan.
Sursă : DEX'98 (64036)  - dante

Напомена:
Balcău нисам могао да нађем као место, али сам помоћу гугла нашао неколико румунских презимена овога облика!

[Vlad]

Море, много добра ствар овај онлајн-речник  http://www.vocabular.ro/  ::)