Intervju dr Predraga Balaševića objavljen u listu Adevărul

[Vlad]

INTERVIU Predrag Balasevic: "Se fac presiuni pentru ca etnicii români să nu-şi declare adevărata naţionalitate"

Predrag Balasevic, preşedintele Partiei Democrate a Românilor din Serbia (PDRS), cea mai importantă organizaţie a comunităţii româneşti din Serbia de Răsărit, atrage atenţia asupra abuzurilor autorităţilor sârbe.

Liderii comunităţii româneşti din Valea Timocului (Serbia) acuză autorităţile sârbe că fac presiuni împotriva etnicilor români să nu-şi declare adevărata naţionalitate la recensământul naţional. Situaţia recensământului din acest an este chiar mai gravă decât în 2002, când, de asemenea, autorităţile de la Belgrad au încercat să ascundă numărul real de etnici români.

,,Adevărul": În primele zile ale recensământului au fost semnalate neregularităţi în desfăşurarea acestui proces. Despre ce este vorba?

Predrag Balasevic: În câteva localităţi mari, cum este Petrovac, Kladovo, Zajecar, Sipicova sau Kucevo, recenzorii au făcut presiuni asupra oamenilor să nu se declare români sau vlahi. Le spuneau: "dar voi ştiţi limba română literară? Pentru că dacă nu o ştiţi nu puteţi să vă declaraţi romani". Potrivit legii sârbeşti, recenzorii nu au voie să-i influenţeze pe oameni să declare o naţionalitate sau alta. În satul Velesnica, din comuna Kladovo, recenzorul nici nu a mai întrebat de naţionalitate. La insistenţa oamenilor, recenzorul a spus că nu este obligatoriu acest lucru şi că va completa el mai târziu. După legea sârbească, întrebarea referitoare la naţionalitate este singura pentru care răspunsul nu este obligatoriu, dar recenzorul este obligat să pună întrebarea.

Au fost depuse plângeri la poliţie împotriva recenzorilor?
Oamenilor le este frică să facă acest lucru, pentru că tocmai poliţia se află în spatele abuzurilor. Pe 5 octombrie, la Sipicova, de faţă cu localnicii, poliţiştii au fotografiat, ostentativ, afişele pe care noi le-am lipit în campania pentru recensământ, în care îndemnam populaţia să nu se lase intimidată şi să-şi declare adevărata naţionalitate, aşa cum oamenilor le dictează conştinţa. Apoi, poliţiştii au rupt acele afişe.

De ce credeţi că autorităţile sârbe reacţionaează în acest mod?
Recensământul a mers bine până acum pentru noi, în sensul că foarte mulţi dintre etnicii români şi-au declarat naţionalitatea. Probabil că autorităţile au intrat în panică şi au dat ordin recenzorilor să facă presiuni asupra oamenilor să nu se mai declare români sau vlahi.

Ce alte nereguli au mai fost semnalate?
Probleme sunt şi cu formularele de recensământ. Acestea au mai multe file, cu serie şi număr, tocmai pentru a nu putea fi înlocuite şi falsificate. Doar fila cu tabelul în care se specifică naţionalitatea nu este înseriată. Noi credem că nu întâmplător.

Nu există posibilitatea legală ca organizaţiile româneşti să monitorizeze într-un fel recensământul pentru a împiedica abuzurile?
Nu avem voie să facem acest lucru, pentru că legea nu prevede. Putem doar, individual, după finalizarea recensământului, să solicităm verificarea formularelor, pentru a verifica dacă datele corespund cu cele declarate.

Care este miza acestui recensământ?
De la ultimul recensământ, au trecut aproape 10 ani. Sunt 10 ani de deschidere spre Europa, de democraţie s-ar spune, după căderea lui Milosevic. Pentru noi e important să arătăm numărul real al românilor din Serbia de Răsărit, să arătăm că existăm. Autorităţile vor, dimpotrivă, să arate că pe Valea Timocului, nu sunt români, pentru a nu putea fi obligate să ne respecte drepturile de minoritate naţională, drepturi care, din păcate, la ora actuală, nu le avem.

Ce s-a întâmplat la recensământul din 2002?
Cei mai mulţi dintre conaţionalii noştri nu s-au declarat vlahi sau români, ci sârbi, pentru că au fost ameninţaţi. Doar 40.000 s-au declarat vlahi şi vreo 4.000, români. Foarte puţini, pentru că românii sunt majoritari în 154 de sate din Serbia de Răsărit, iar alte 46 de localităţi au populaţie mixtă. Asta înseamnă aproape 300.000 de români sau vlahi.

Să trecem în revistă câteva incidente produse anul trecut şi anul acesta în Valea Timocului.
În primul rând, fraudarea alegerilor pentru consiliile naţionale ale minorităţilor, din 2010, şi procesul deschis împotriva unor membri ai comunităţii româneşti, acuzaţi de pretinsa falsificare a listelor electorale. Anul acesta, chiar a fost mărit numărul celor inculpaţi în acest proces, care se dăsfăşoară la tribunalul din Petrovac.

Nu a fost un incident izolat...
Nu , anul acesta autorităţile au încercat să demoleze clopotniţa românească de la Sipicova. Liderii PDRS au fost anchetaţi pentru că am fi încălcat legea, după ce la poliţie a ajuns o anonimă, în care se spunea că partidul nostru a fost finanţat de România pentru alegerile locale anticipate, de la Bor. Un alt atac împotriva comunităţii româneşti a fost demersul noului consiliu naţional al minorităţii vlahe, controlat de autorităţile sârbe, pentru standardizarea limbii aşa-zis vlahe. Nu există lider al unei organizaţii româneşti din Serbia de Răsărit care să nu fi fost anchetat de poliţie sau să nu fi avut vreun proces cu autorităţile sârbe. Permanent se fac presiuni. Mesajul lor este clar: "aveţi grijă ce faceţi, suntem cu ochii pe voi!".

Izvor:
http://www.adevarul.ro/international/INTERVIU_Predrag_Balasevic-_-Se_fac_presiuni_pentru_ca_etnicii_romani_sa_nu-si_declare_adevarata_nationalitate_0_568143601.html

Objavljeno: 07. Oktobra 2011.

[Vlad]

INTERVJU Predrag Balašević: "Vrše se pritisci da etnički Rumuni ne izjasne pravu (istinitu) nacionalnost (nacionalnu pripadnost)"



Predrag Balašević, predsednik Vlaške Demokratske Stranke Srbije (VDSS), najvažnije organizacije vlaške zajednice iz istočne Srbije, skreče pažnju nad zloupotrebama srpskih vlasti.

Vođe rumunske zajednice iz Timočke Krajine (Srbija) optužuju srpske vlasti da vrše pritiske protiv etničkih Rumuna da ne bi deklrisali pravu nacionalnu pripadnost na državnom popisu. Situacija popisa ove godine je čak teža nego u 2002, kada, su takođe, vlasti iz Beograda pokušali da sakriju stvarni broj etničkih Rumuna.

,,Adevărul": Prvih dana popisa zabeležene su neregularnosti kako se odvija ovaj proces. O čemu je reč?

Predrag Balašević: U nekoliko velikih mesta, kakva su Petrovac, Kladovo, Zaječar, Šipikovo ili Kučevo, popisivači su vršlili pritiske na ljude da se ne izjasne kao Rumuni ili Vlasi. Govorili su im: "da li vi znate rumunski književni jezik? Jer, ako ne znate, ne možete se izjasniti kao Rumuni". Prema srpskim zakonima, popisivači nemaju prava da utiču na ljude da izjasne jednu ili drugu nacionalnost. U selu Velesnica, opština Kladovo, popisivač nije ni pitao za nacionalnost (nacionalnu pripadnost). Na insistiranju ljudi, popisivač je rekao da to nije obavezno i da če on to popuniti kasnije. Prema srpskom zakonu, pitanje koje se odnosi na nacionalnost je jedino za koje nije obavezan odgovor, ali je popisivač u obavezi da postavi pitanje.

Da li su podnete prijave protiv popisivača policiji?

Ljudi se plaše da urade tako nešto, jer se baš policija nalazi u pozadini ovih zloupotreba. 5 oktobra, u Šipikovu, u prisustvu meštana, policajci su fotografisali, postere koje smo zalepili u kampanji za popis, u kojoj smo ohrabrili stanovništvo da se ne plaši i da izjasni svoju pravu nacionalnu pripadnost, onako kako ljudima savest diktira. Kasnije su sami policajci iscepali te plakate.

Zašto mislite da srpske vlasti reaguju na ovakav način?

Popis je išao dobro do sada za nas, u smislu da su mnogi etnički Rumuni izjasnili svoju nacionalnost. Najverovatnije da su vlasti ušle u paniku i da su dali naređenje popisivačima da vrše pritiske nad ljudima da se više ne izjašnjavaju kao Rumuni ili Vlasi.

Koje su još neregularnosti bile zabeležene?

Problema ima i sa formularima za popis. Oni imaju više stranica sa serijom i brojem, baš iz razloga da ne bi mogli biti zamenjene i falsifikovane. Jedino stranica sa tabelom u kojoj se određuje nacionalnost nema broj. Mi mislimo da to nije slučajnost.

Ne postoji legalna mogučnost da rumunske organizacije nadgledaju na neki način popis da bi se sprečile zloupotrebe?

Nije nam dozvoljeno da radimo tako nešto, jer zakon to ne predviđa. Možemo jedino, individulano, posle završetka popisa, da tražimo proveru formulara, kako bi proverili da li podaci odgovaraju sa onima koji su izjavljeni.

Šta je u pitanju u ovom popisu?

Od poslednjeg popisa, prošlo je skoro 10 godina. To su 10 godina od otvaranja prema Evropi, reklo bi se demokratije, posle pada Miloševića. Za nas je važno da pokažemo stvarni broj Rumuna u istočnoj Srbiji, da pokažemo da postojimo.
Vlasti bi, naprotiv, da pokažu da u Timočkoj Krajini, nema Rumuna, da ne bi bili u obavezi da poštuju prava nacionalne manjine, prava koja, nažalost, u ovom času, nemamo.

Šta se deslio na popisu iz 2002?

Največi broj naših sunarodnika nisu se izjasnili kao Vlasi ili Rumuni, več Srbi, jer su bili "ugroženi". Jedino se 40.000 izjasnilo kao Vlasi i oko 4.000 kao Rumuni.
Veoma malo, jer su Rumuni večina u 154 sela iz istočne Srbije, dok drugih 46 naselja imaju mešovito stanovništvo. Ovo znači skoro 300.000 Rumuna ili Vlaha.

Da razmotrimo u časopisu i par incidenata koji su se desili prošle godine i ove godine u Timočkoj Krajini.

U prvom redu, prevara na izborima za Nacionalne Savete manjina, iz 2010, i otvoreni proces protiv nekih članova rumunske zajednice, optuženih za navodno falsifikovanje biračkih spiskova. Ove godine, čak je i broj optuženih u ovom procesu povečan, koji se odvija na Sudu u Petrovcu.

Nije bio izolovan slučaj...

Ne, ove godine vlasti su pokušale da demoliraju rumunsko zvono iz Šipikova. Vođe VDSS-a bili su ispitivani sa razlogom da su prekršili zakon, posle čega je u Policiji stigla i "anonimna", da je naša stranka bila finansirana od strane Rumunije, na lokalnim izborima, u Boru. Drugi napad protiv rumunske zajednice je bio pristup novog Nacionalnog saveta vlaške nacionalne manjine, koji je pod kontrolom srpskih vlasti, zbog standardizacije takozvanog vlaškog jezika. Ne postoji vodja neke rumunske organizacije u istočnoj Srbiji koji nije bio saslušan od strane Policije ili da nije imao neki proces sa srpskim vlastima. Stalno se vrše pritisci. Njihova poruka je jasna: "pazite šta radite, mi vas pratimo!".

[Rosu]

V. Badea:

http://www.hotnews.ro/stiri-diaspora-10385118-viorel-badea-pdl-vom-opune-aderarii-serbiei-daca-nu-respecta-drepturile-comunitatii-romanesti.htm

[armin]

INTERVJU Predrag Balašević: "Vrše se pritisci da etnički Rumuni ne izjasne pravu (istinitu) nacionalnost (nacionalnu pripadnost)"


Vlasti bi, naprotiv, da pokažu da u Timočkoj Krajini, nema Rumuna, da ne bi bili u obavezi da poštuju prava nacionalne manjine, prava koja, nažalost, u ovom času, nemamo.

Šta se deslio na popisu iz 2002?

Največi broj naših sunarodnika nisu se izjasnili kao Vlasi ili Rumuni, več Srbi, jer su bili "ugroženi". Jedino se 40.000 izjasnilo kao Vlasi i oko 4.000 kao Rumuni.
Veoma malo, jer su Rumuni večina u 154 sela iz istočne Srbije, dok drugih 46 naselja imaju mešovito stanovništvo. Ovo znači skoro 300.000 Rumuna ili Vlaha.

...


Drugi napad protiv rumunske zajednice je bio pristup novog Nacionalnog saveta vlaške nacionalne manjine, koji je pod kontrolom srpskih vlasti, zbog standardizacije takozvanog vlaškog jezika. Ne postoji vodja neke rumunske organizacije u istočnoj Srbiji koji nije bio saslušan od strane Policije ili da nije imao neki proces sa srpskim vlastima. Stalno se vrše pritisci. Njihova poruka je jasna: "pazite šta radite, mi vas pratimo!".

Meni je zanimljivo SAMO koliko Vlaha ima i tu je rez! Koliko je Kineza, o tome treba da brinu kineske institucije, Danaca, Filipinaca,,, Ako je postojao ladinski jezik, kojim su govorili osporavani Ladini, i što je hvala Bogu dokazano, dopustite da i Vlasi dokažu da postoje i oni, i jezik, i sve što je vlaško. S kojim razlogom " takozvani svevlaškosverumunski" tutori osporavaju "takozvani vlaški jezik" kojim govori dovoljan broj njegovih poštovalaca ovde i po belom svetu? Zbog čega "ovlašćeni" i "pozvani" drugima mute vodu koju ionako nikad pili nisu.

[Volcae]

Meni je zanimljivo SAMO koliko Vlaha ima i tu je rez! Koliko je Kineza, o tome treba da brinu kineske institucije, Danaca, Filipinaca,,, Ako je postojao ladinski jezik, kojim su govorili osporavani Ladini, i što je hvala Bogu dokazano, dopustite da i Vlasi dokažu da postoje i oni, i jezik, i sve što je vlaško. S kojim razlogom " takozvani svevlaškosverumunski" tutori osporavaju "takozvani vlaški jezik" kojim govori dovoljan broj njegovih poštovalaca ovde i po belom svetu? Zbog čega "ovlašćeni" i "pozvani" drugima mute vodu koju ionako nikad pili nisu.

Питање: Na popisu stanovništva 2011. godine izjasnio/la sam se:
1) Kao Vlah/Vlahinja, kako sam se izjašnjavao/la i ranije.  2 (40%)
2) Kao Vlah/Vlahinja, prvi put.  0 (0%)
3) Kao Rumun/Rumunka, a ranije sam se izjašnjavao/la kao Vlah/Vlahinja.  2 (40%)
4) Kao Rumun/Rumunka, prvi put.  0 (0%)
5) Kao Srbin/Srpkinja, iako sam vlaškog porekla.  1 (20%)

Za sada samo toliko, a zašto samo toliko ?

Pa zato što armin, dPasujoni, nena i ostali, ne smeju ni anonimno da se izjasne kao Vlasi, a na popisu kako ste se izjasnili, nema uopšte potrebe da pričamo!!!

E sada pitanje je ZAŠTO  ???

Meni je odgovor dobro poznat, ali drugima verujem da nije.

[caslav]

Па што је много - много је. Какав закључак може да извуче УВАЖЕНИ СТАТИСТИЧАР из цитираног " статистичког узорка"? Ако је због тога бесан - у реду ствар. Е, сад, да ли је њему стварно познат одговор (и на које питање) не могу да просудим. Ја сам "запамтио" један други податак ( Rumuni (su) večina u 154 sela iz istočne Srbije, dok drugih 46 naselja imaju mešovito stanovništvo. Ovo znači skoro 300.000 Rumuna ili Vlaha.) - молим да се исправе словне грешке па макар "večina" ѕвучало као "većina-komšika". Резултат пописа ће бити јавно обзнањен и ја навијам за то да Влаха буде 500 000. Рекао сам - навијам, али само навијам. Маштам да их буде 1 000 000, и можда их и буде, али не тврдим да их има (што не значи да их и (без Румуна) нема). Моје је право да "маштам", шта год говорили они који нит маштају, нит знају, ал тврде ли тврде. Бог нам је сведок шта рекосмо. Кад сване, ваљда ће сванути, дан ће ваљда бити бео. Волцаеу ће (ваљда) бити јасно као и свима другима што присвојише концентричне кругове разума... Ето моје смеле изјаве. - Зар анонимни Волцае није тај (или један од тих анонимних) за кога не постоје докази како се на попису изјаснио. Чак и да постоје, у оваквом узорку је и његово изјашњење сасвим небитно. Не знам да ли је битно да се и ја "изјасним" како сам се већ изјаснио? Моја породица, фамилија, пријатељи, деца... Важно - БОМБА ЈЕ БАЧЕНА - назад у Рубикон.

[Volcae]

Па што је много - много је. Какав закључак може да извуче УВАЖЕНИ СТАТИСТИЧАР из цитираног " статистичког узорка"? Ако је због тога бесан - у реду ствар. Е, сад, да ли је њему стварно познат одговор (и на које питање) не могу да просудим. Ја сам "запамтио" један други податак ( Rumuni (su) večina u 154 sela iz istočne Srbije, dok drugih 46 naselja imaju mešovito stanovništvo. Ovo znači skoro 300.000 Rumuna ili Vlaha.) - молим да се исправе словне грешке па макар "večina" ѕвучало као "većina-komšika". Резултат пописа ће бити јавно обзнањен и ја навијам за то да Влаха буде 500 000. Рекао сам - навијам, али само навијам. Маштам да их буде 1 000 000, и можда их и буде, али не тврдим да их има (што не значи да их и (без Румуна) нема). Моје је право да "маштам", шта год говорили они који нит маштају, нит знају, ал тврде ли тврде. Бог нам је сведок шта рекосмо. Кад сване, ваљда ће сванути, дан ће ваљда бити бео. Волцаеу ће (ваљда) бити јасно као и свима другима што присвојише концентричне кругове разума... Ето моје смеле изјаве. - Зар анонимни Волцае није тај (или један од тих анонимних) за кога не постоје докази како се на попису изјаснио. Чак и да постоје, у оваквом узорку је и његово изјашњење сасвим небитно. Не знам да ли је битно да се и ја "изјасним" како сам се већ изјаснио? Моја породица, фамилија, пријатељи, деца... Важно - БОМБА ЈЕ БАЧЕНА - назад у Рубикон.

G. Caslave ja sam se na popisu izjasnio kao pripadnik rumunske narodnosti a za maternji jezik sam izjasnio rumunski jezik!
Nije tajna niti sam planirao da to cuvam kao tajnu, pa prema tome ja sigurno na sledecem glasanju za nacionalne Savete,
u ovo budite sigurni necu glasati za VNS, vec za RNS.

Nema kod mene vise REPETE, neki su koristili ovu rec, pa mi je sada onako zanimljiva, sta je bilo bilo, ali kao Vlah se sigurno
nikada vise u zivotu necu izjasniti, to sam shvatio jos u junu prosle godine, kada sam video one Deklaracije, Statut i dr. koje
je doneo novi VNS NM.


PREMA TOME VOLCAE JE I NA MATERNJEM JEZIKU I NA SVIM JEZICIMA OVOGA SVETA (RACUNAJUCI I SRPSKI JEZIK NARAVNO),
RUMUN KOME JE MATERNJI JEZIK, RUMUNSKI JEZIK!

[Volcae]

Питање: Na popisu stanovništva 2011. godine izjasnio/la sam se:
1) Kao Vlah/Vlahinja, kako sam se izjašnjavao/la i ranije.  2 (40%)
2) Kao Vlah/Vlahinja, prvi put.  0 (0%)
3) Kao Rumun/Rumunka, a ranije sam se izjašnjavao/la kao Vlah/Vlahinja.  2 (40%)
4) Kao Rumun/Rumunka, prvi put.  0 (0%)
5) Kao Srbin/Srpkinja, iako sam vlaškog porekla.  1 (20%)

http://forum.paundurlic.com/index.php?topic=1109.msg6179;topicseen#msg6179

Nista novo, na ovoj Anketi, veoma zanimljivo!

Pa se opet pitam, zasto Caslave niste iskoristili priliku, ja ne vidim ovde glas vise za Vlahe.   ???

[caslav]

Ето, у прави час! И кад буде 150 001 Румун на попису ове године, знаћемо да је то Волцае превагнуо. Односно кад буде 150 000 Влаха, знаћемо такође да је то без Волцае-а. Хајде да будемо реалнији после резултата пописа и констатујемо статистичку енигму са "+" или "-" један. То што је ВНС НМ изгубио (само једног дај Боже) гласача, јесте ненадокнадив губитак. Ако је заузврат добио једног искреног и преданог човека који "регенерацију" (да не кажем ренесансу) Влаха види као нужност, онда је и тај "мали" губитак мање болан. О томе шта РНС добија, прогнозе ће се удесетостручити када се сви, који се дадоше уз Волцае-а, буду изјаснили у свих 200 насеља. Стварно је велика ствар бити идеалиста "у данашње време".

[caslav]

Из простог разлога што се "овде" гласови не уважавају а и нисам нешто "листао" интернет, поготову не овај сајт. Имао сам "нека" друга посла (узгред само као информација).

[Volcae]

Ето, у прави час! И кад буде 150 001 Румун на попису ове године, знаћемо да је то Волцае превагнуо. Односно кад буде 150 000 Влаха, знаћемо такође да је то без Волцае-а. Хајде да будемо реалнији после резултата пописа и констатујемо статистичку енигму са "+" или "-" један. То што је ВНС НМ изгубио (само једног дај Боже) гласача, јесте ненадокнадив губитак. Ако је заузврат добио једног искреног и преданог човека који "регенерацију" (да не кажем ренесансу) Влаха види као нужност, онда је и тај "мали" губитак мање болан. О томе шта РНС добија, прогнозе ће се удесетостручити када се сви, који се дадоше уз Волцае-а, буду изјаснили у свих 200 насеља. Стварно је велика ствар бити идеалиста "у данашње време".

Ja sa vama nemam vise nista, pa prema tome gledaj svoja posla ja se u vasa antirumunska odnosno komunisticko-boljsevisticke ideologije koje su vas i stvorili 1945 godine ne mesam i necu nista sa vama da imam!

A sto se broja izjasnjenih kao pripadnici rumunske narodnosti tice, znamo vec sada da nas ima razlicito od mesta do mesta 3 do 11 puta vise, ako vas bas zanima. Ali treba sacekati naravno rezultate popisa, na proslom popisu bilo je valjda preko 4 hiljada rumuna u istocnoj Srbiji, sada ce ih sigurno biti vise, koliko ne znamo.

[caslav]

То што написа, уважени Волцае, ја бих боље разумео на француском, немачком, руском, мађарском, енглеском и румунском. Преведи ми на свој матерњи, молим те, ако ти није тешко а и не било ти заповеђено. На влашком би ми било драже, поготову што живиш надомак Неготина, али влашки ти није матерњи језик јер си га се (како рече) одрекао не научивши га.

[Volcae]

То што написа, уважени Волцае, ја бих боље разумео на француском, немачком, руском, мађарском, енглеском и румунском. Преведи ми на свој матерњи, молим те, ако ти није тешко а и не било ти заповеђено. На влашком би ми било драже, поготову што живиш надомак Неготина, али влашки ти није матерњи језик јер си га се (како рече) одрекао не научивши га.

Bolje da ti procitam nesto sa vlaskog jezika, mislim da ce ti biti zanimljivije, posto se ovaj isti vlaski jezik i kod nas u nasem kraju koristio:
http://books.google.com/books?id=xaEFAAAAQAAJ&dq=vocabulaire%20francais-valaque&hl=de&pg=PP13#v=onepage&q&f=false

VOCABULAR

FRANŢEZO-ROMÂNESC

după

cea din urmă ediţie a dicţionarului de academia
franţozească, cu adăogare de multe ziceri,
culese din deosebite dicţionare

de

P. POENAR

Director al şcoalelor naţionale,

F. AARON şi G. HILL

Profesori la Colegiul Sf. Sava

tomul întâiu.

A-H

Bucureşti

în tipografia Colegiului Sf. Sava.

1840