PREDLOG "VLAŠKE AZBUKE" ZA MASOVNU UPOTREBU

[dPasujoni]

Dî śe nu Vlauljica?
Dî śe nu Vlasîn (Vlasîna)?

Kum poaće sâl kjeame "Vlaški savet" da je alu Rumînj?
Kum poaće sâl kjeame "Vlaški savet" da skriu š vorbesk prâ ljimba Rumunjaskâ?

JO VORBÂSK VLASÂSK!

Jo vorbâsk kum am audzît,
dî mik kum mam pomenjit.
Nu ma grižam kum o kjamâ
ljimba śe o vorbâsk,
Nu ma grižam niś dâ numje,
kum ma kjamâ în lumnje?

Treku vrjeamja înbîtrnji
la o vorbâ aku venji:

Ma kjamâ kum alc ma strîgâ,
dîkâ ma raspund!


                          dPasujoni

[Vlad]

Dî śe nu Vlauljica?
Dî śe nu Vlasîn (Vlasîna)?

Kum poaće sâl kjeame "Vlaški savet" da je alu Rumînj?
Kum poaće sâl kjeame "Vlaški savet" da skriu š vorbesk prâ ljimba Rumunjaskâ?

http://sr.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%BB%D0%B0%D1%81%D0%B8_(%D0%A1%D1%80%D0%B1%D0%B8%D1%98%D0%B0)

Етноним Власи је традиционалан српски назив за румунску етничку заједницу у источној Србији, која живи на подручју између Мораве, Тимока и Дунава на територији четири округа: Борском, Браничевском, Зајечарском и Поморавском. У мањем броју насељавају и Подунавски, Нишки и Расински. У погледу конфесије, Власи припадају православној вероисповести, али су се у њиховом верском и обредном животу до данас задржали у знатној свежини многи прехришћански, индоевропски и палеобалканси елементи.

Власи нису компактни у етничком смислу, већ се деле на више група, међу којима су три основне: Царани, на истоку, око Кладова, Неготина и Зајечара, Унгурјани на западу у Хомољу, Звижду, Стигу, Браничеву, Млави, Ресави и околини Ћуприје, и Мунћани у средини, насељавају сливове Поречке и Црне Реке. Засебну групу Влаха чине Буфани у Мајданпеку. Власи говоре румунским наречјима и то Унгурјани банатским а Царани олтенским дијалектом, док је подручје Мунћана, у лингвистичком смислу, лимитрофни говорни ареал. Ова подела је условна, јер озбиљних научних истраживања румунских дијалеката којима говоре Власи источне Србије до сада није било.

Према подацима са пописа становништва из 2002. године, у Србији живи 40.054 Влаха. У Бугарској такође живи око 10.500 етничких Влаха, који су сродни Власима у Србији, тачније речено Царанима.

JO VORBÂSK VLASÂSK!

POPIS: "DRZAVLJANSTVO - OVO, VEROISPOVEST - SRBIN" | 09:53 -> 19:22 | Izvor: B92

Beograd -- Tokom popisa stanovnistva gradjani se izjasnjavaju, izmedju ostalog, i kao Marsovci i Eskimi. Ponedeljak je 8. dan popisa, koji ce trajati do 15. aprila, a sudeci po iskustvu jednog popisivaca, gradjani se cesto raspituju i za ono sta se desava u komsiluku. "Komsije su htele da dodju do nekih informacija, da saznaju kako su se njihovi susedi izjasnili o tome ko je vlasnik stana, koliko ih ima u stanu", prica za B92 ovaj popisivac. "Bilo je ljudi koji su gledali na mene kao na psihijatra, pricali su mi svoje probleme svakakve prirode. Jedna zena me je molila da joj kazem u koju stranku da se uclani i da li ce to da joj pomogne u daljem zivotu. Ljudi s fakultetima su masovno razocarani. Devojka koja je zavrsila istoriju umetnosti radi kao prodavacica, ljudi koji su s pravnim fakultetom rade van struke. Sve u svemu, nezadovoljni su. Jedan stariji gospodin, na pitanje bracnog stanja, odgovorio je: 'ubio sam zenu', na sta sam ja dodala 'znaci udovac', on je potvrdio i nastavili smo dalje. Na pitanje drzavljanstva svi cute. Odgovor je uvek 'ovo'. I na pitanje nacionalnosti svi cute, dok ja ne dam primer: 'Srbin, Crnogorac', onda odgovore 'da, da, to'. Isto i veroispovest. Na veroispovest svi kazu Srbin, niko nije rekao pravoslavan ili katolik. I marsovaca u mom slucaju u ovom popisu nije bilo, ali kod koleginice jeste, i Eskima. U proslom popisu od ukupnog stanovnistva bilo je 3 odsto marsovaca". <<
;D  ;D

[dPasujoni]

Šćiu kînćiku lu "Bata Staki" or kum tuoc îl šćim Staniša Paunović:
"La noj Rumînj dîn Sîrbije"

Kînd dzîśe Rumînnji dîn Sîrbije ginđeašće - Vlasînji,
da nu Rumînji dîn Rumunjije!

Da kînd vorbim dî Popisu dîn 2002. an, njiś un popis pa njiś aâsta nuje sutâ la sutâ đirjept, ma kînd aj 40.054 inš kare întrâ Vlasînji (Vlasi) šî Rumînji (Rumuni) sa aljes kîs Vlasi, šî kînd întrâ jej aj o populacije dî la unu, pîn la noadzâś šî mâj binje anj nu pućem sâ dzîśem kâ aj patrudzâś dî mij nu a šćut kares!

Popis 2002.
                           Vlasi           Rumuni
Borski        okrug:  16.449           659
Braničevski okrug:  14.083           887
Pomoravski okrug:   2.049           484

Centralna Srbija:    39.953        4.157

Da în patru saće la Majdan kare šćiu kâs Vlasâšć.

                Srbi    Vlasi     Rumuni
Jasikovo:    333    349          -
Leskovo:     248    178          -
Vlaole:        172    521          7
Rud.Glava: 1.615    636         3

[Paun]

    Dî śe nu Vlauljica?

    POPIS: "DRZAVLJANSTVO - OVO, VEROISPOVEST - SRBIN" | 09:53 -> 19:22 | Izvor: B92

Fîrtaţ, ma ruog đi vuoĭ sî va ţîńeţ đi vorba-sta ľegată đi azbuka nuastră populară!
Kam kîta ĭe urît sî traźeţ plugu đin bŕazdă în lătuŕi.
Dakă vŕeţ sî va gîlśaviţ pi lînga taĭna đi identitetu Rumîńilor - đeşkiđeţ nuauă temă unđe ĭe luoku đi aşa tŕabă!

Aiśa avĭem lukru ku un problem pruost: în Sîrbiĭe ĭastă Rumîń, şî iĭ śarkă sî sa vorbĭaskă kum să skriĭe în graĭu luor. Alta ńimika. 

[dPasujoni]

Nuje gîlśavâ fraća Pauńe,
katâm sâ veđem dî kare faśem Vlauľica, kare je lumńa śe o sâ skrije ku ja.
Pućem noj dzaśe, doadzâś sâ ńe aflâm la o vorbe sâ skrijem kum vrjem, ma sâ faśem ku aj 40.000 kare vorbâsk "vuorba a nuoastrâ" - (ľimba vlasaskâ).

Kînd nar fi aâla problem nam avja śe sâ tejnujim la asta temâ, ma ram skrija ortogrîafia Rumuńaskâ kum a spus VNS. Problemu je kâ Vlasîńi ńiś nu šćiu, a krjed kâ ńiś nu vrjeu sâ skrije prâ ortografija Rumuńaskâ. Nu dâ altâ śe, dîkât dî aja kâ ľe mâj grjeau, da lumńa noastrâ nuje proastâ, - vrjea śoa mâj ľesńi.

Dîn skripsoarjasta sâ vjeađe kum jo vâd ortografia a noastrâ. Poaće kâ śoa nuje kalumńa dîn vizura lu Etnologije, or lu Lingvistikâ, ma kît ńe încaľeźem atît je šî skripsoarjasta bunâ.

Nu šćiu dî śe mâj ušor fîrtaţ, a nu fîrtac. Se nu ma încaľeź strîmb, poaće šî aša ma ma ćem kâ o so strgâm Krľiguca kîće krľiźe are.

Dî Ń š Ľ nam vorbâ, šî mije mi sa urît ku j (pr.: marźealjilji, ljeamnjilji....).

Dî JGOBIŢA nuje dî vorbit, sâ nu fi spus śe je skris naš vi šćut kâ je ŽGOBICA.
Ku bukuruje šî vuoje bunâ!
dPasujoni

[Paun]

 
   ľimba vlasaskâ

Đin śe drak đi ľimbă aĭ skuos asta nume: "vlasaskâ"?!!!

  Dîn skripsoarjasta sâ vjeađe kum jo vâd ortografia a noastrâ.

Tu skriĭ în redakţiĭa sîrbĭaskă, numa "a" înkis nu skriĭ ku "ă" numa ku "â" ... Bagă sama: "â" nuĭe sămn đi "a" înkis numa đi "i" înkis. Sa şćiĭe kă sînt "î" ku "â" tot un glas! Atunśa ar trăbuĭa să skriĭ aşa:

  Dîn skripsoarjasta să vjeađe kum jo văd ortografia a noastră.

Dupa aĭa vińe povasta lu "fonetski princip", dakă vŕem săl poştoĭim. Fînka şćim kă latiniţa sîrbĭaskă nuĭe bună đ-aşa lukru /pintru "lj", "nj", "dj"/, atunśa ńi vińe nakazu să skriĭem Ľ în luok đi LJ, Ń în luok đi NJ ... Şî kînd puńem în rînd Ăă, Îî, Ľľ, Ńń, Śś, Źź şî aşa înainće, veđem kî ńam đipartat koźa đi latiniţa sîrbĭaskă şî am tunat adînk în vîrdzîturľi lu AFI ... Dakă vŕem să nu ńi îńekăm în tulburaŕa lu AFI mistakat ku alfabeto-l sîrbĭesk /kî ľimbiľi nu sînt ńamuŕ/ atunśa ľesńe razumeńim ;D đi śe Paun Durľa - un uom înţaľes đi nu măĭ puaće să fiĭe pi lumĭe! - a fakut o fuarmă kum ĭe aĭa đi supra ("modifikovani AFI").

Đin aĭa ĭasă "Fîrtaţ" da nu "Fîrtac"!

  ortogrîafia Rumuńaskâ kum a spus VNS

Ma ruog đi ćińe, da şî đi aĭlalalţ fîrtaţ sî nu mistakăm graĭu ku ľimba literă! VNS na vorbit đi graĭ, lor đi ala lukru nu ľi sa pasă! A luvat ľimba română đi ľimba lor oficială, şî a gaćit tŕaba! Graĭu a ramas pusta, da ĭel ĭe ľimba nuastră "maternă"! Aiśa, kum spusăĭ đi sus, noĭ śarkăm kumva săl înbrakăm, sî nu mĭargă pin lumĭa albă ku kuru guol. Kum a mĭers pănă akuma, pin vakurľi tŕekuće, kînd a mĭers şî ku kuru gol, şî ku pula guală, şî đeskulţ, şî rupt, şî sarak ka ńima pi pomînt!

[dPasujoni]

Nam skuos numiľi ńiś dî unđe ma vrjeu să spun kă śoa pućem să numim în măj mulće fjealul!

 š Ă mi tuot una! Poaće ă.

Dî "ž, š, j, c" uđeašće kare princip cî măj mare.

Jo kat întîń să fije ušor dî skris, š ušor dî încaľes, a dar je mestakaśuńe or nuje aja mi praurmă!

[Paun]

    Nam skuos numiľi ńiś dî unđe ma vrjeu să spun kă śoa pućem să numim în măj mulće fjealul!

Kînd ĭe numiľi gŕeu đi luvat la kap, or đi înţaľes, babiľi dzîk: "O, lălă, da ĭe un nume opaśit, batăl śĭeŕu đ-aşa naş!"  ;D

   Jo kat întîń să fije ušor dî skris, š ušor dî încaľes

Ći kŕed, şî şćiu kî ĭe đi nuoĭ măĭ ľesńe în redakţiĭa sîrbĭaskă, aşa kum skriĭ tu (în aăla fĭeľ am skris mult şî ĭo ku ekipa mĭa, şî am şî ştămpuit mulće kaŕe-śe), ama đi kînd sa dus Rumîńiĭa în rînd, şî đi kînd ĭa sa đeşkis kîtra nuoĭ, şî đi kînd ĭa a bagat sama kî ĭastă Rumîń şî în Sîrbiĭa la rîsarit nu numa pin Banat - aĭ nuoştri śkă aĭde să skriĭem sî ńi-nţaľeagă şî iĭ. Aşa am ajuns pănă la AFI ... Ama AFI ĭe o oarkă batrînă, fakută-n vŕame kînd n-a fuost ńiś maşîń đi skris (da la nuoĭ ńiś nu sa skris!), ş-ar fi la luok să śarkăm să faśem o fuarmă kaŕe ĭe fakută pi masură lu vŕamĭa nuastră.

[Vlad]

Драгић је о овоме писао још 2002. године, тема је, као што видимо, још увек актуелна.

Премда принципијелно сматрам да је питање језика првенствено ствар којом би требали тј. морали да се позабаве лингвисти, овај Драгићев предлог сматрам добром полазном тачком.

Kako očuvati jezik?

Bez prisustva jezika u mas-medijima, bez revijalne i druge štampe, pa i bez bogosluženja u crkvi na jeziku manjine, njen jezik je osuđen na brže ili sporije nestajanje. U takvom procesu, koji je u priličnoj meri erodirao govorne "vlaške" idiome, ne samo u Srbiji, već i širom balkanskog poluostrva, nastaje i svojevrsni kompleks bežanja rođenih Vlaha od tako fragmentiranog sopstevnog jezika, pa i porekla (u narečju: poreklo je ţâca noastră ili le(a)gea noastră - naš zakon - podrazumevajući pod zakonom etničku pripadnost Vlasima!). Otuda je neminovno da se nađe racionalna veza između prakse korišćenja narečja i normiranog jezika.
Za "vlaške" govore istočne Srbije normirani jezik je rumunski književni jezik.
Tako se neminovno dolazi i do potreba učenja jezika, ili makar sticanja osnovnog jezičkog znanja u školama, uključujući i poznavanje odnosa između lokalnih idioma (narečja, govora) i navedene standardizovane (sintetičke) jezičke varijante. U tom pravcu se očekuje i značajan doprinos bogosluženja na rumunskom narodnom jeziku u tzv. "vlaškim" selima, jer je rumunski jezik Svetog pisma i crkve veoma blizak ovdašnjem jeziku Vlaha (Rumâńii, Rumuni), odnosno navedenim lokalnim narečjima

[dPasujoni]

Ći kŕed, şî şćiu kî ĭe đi nuoĭ măĭ ľesńe în redakţiĭa sîrbĭaskă, aşa kum skriĭ tu (în aăla fĭeľ am skris mult şî ĭo ku ekipa mĭa, şî am şî ştămpuit mulće kaŕe-śe), ama đi kînd sa dus Rumîńiĭa în rînd, şî đi kînd ĭa sa đeşkis kîtra nuoĭ, şî đi kînd ĭa a bagat sama kî ĭastă Rumîń şî în Sîrbiĭa la rîsarit nu numa pin Banat - aĭ nuoştri śkă aĭde să skriĭem sî ńi-nţaľeagă şî iĭ. Aşa am ajuns pănă la AFI ... Ama AFI ĭe o oarkă batrînă, fakută-n vŕame kînd n-a fuost ńiś maşîń đi skris (da la nuoĭ ńiś nu sa skris!), ş-ar fi la luok să śarkăm să faśem o fuarmă kaŕe ĭe fakută pi masură lu vŕamĭa nuastră.

Dă amjeu rînd, jo ginđesk kă ra fi bun să fije skripsoarja anoastră:

• ušoară dă învacat
• ušoară dă skris, šî la mînă, šî la mašînă

Să nu nje zujtăm, kă je vuorba šî skripsoarja un alat, ka sapa dî sapat, săaśira dî săśerat, šî je fakută să nje fakă traju măj ušor, nu măj grjeao!

dPasujoni

[davidpavic]

Student sam istorije i intersuje me etnologija i istorija svih balkanskih naroda, pogotovo Aromuna-Vlaha.Rijetko ko mi je od  profesora i naucnika na fakultetu mogao da odgovori na enigmu zvanu Aromuni-Vlasi.Jedini od profesora koji je znao i zelio da prica na tu temu je profesor Bogumil Hrabak od kojeg sam naucio mnoge stvari o Vlasima.On je inace veliki erudita i poznavalac vlaske tematike.Pored njegovih saznanja ja sam citao i knjigu O CINCARIMA(DUSAN POPOVIC) gdje sam dosta toga saznao.Zelio bih da saznam jos mnogo stvari o Vlasima,
njihovoj istoriji,etnogenezi,narodnim obicajima(pjesmama,igrama,nosnjama,instrumentima,narodnom slikarstvu..),karakterologiji,geografskoj rasprostranjenosti.Pored saznanja od profesora Bogumila Hrabaka ,ja sam recimo citao i naucne radove profesora RADE UHLIKA jednog od najpoznatiji svjetski romologa gdje je on u jednom od svojih naucnih radova dokazao da etnicka grupa Karavlasi(koja je do prije ovog nesretnog rata naseljavala neke djelove Bosne,okolica Prnjavora,Tuzle,Bjeljine svega ukupno oko 1.500 ljudi) etnicki nisu ni Vlasi ni Rumuni(iako su oni sebe tako nazivali negirajuci svoj romski identitet zbog predrasuda o Romima), vec da su to etnicki cisti Romi koji su naselili ova podrucija dolazeci iz Rumunije kao nomadi koji su pored svog romskog govorili i rumunski jezik(bilingvizam cesto prisutan kod Roma).On je dokazao da su pojmovi Morlac(MoroVlasi,prevod sa lat. Crnivlasi) i pojmovi Karavlah(prevod sa tur. Crnivlasi) samo terminoloski identicni ili slicni ali pojmovno veoama razliciti jer se kod prvog radi o Romanima a kod drugog o Romima.Pitanje Vlaha kako ja znam u istoriji jugoslovenskih naroda je mogu vam reci postalo jedno jako komplikovano,tesko pitanje sklono politickim manipulacijama.Zanimljiva su zapazanja da su mnogo toga u folkloru i etnopsihologiji J.Slaveni preuzeli od Vlaha.Zanimljiva je i knjiga N.MALKOLM:POVJEST BOSNE gdje pomenuti naucnik jedan odlomak posvecuje Vlasima i njihovom uticaju na istoriju Bosne i Hercegovine.Ova knjiga izazvala je oprecne reakcije.Znam da je o Vlasima pisao i veliki Jovan Cvijic.Bor,Majdanpek,Homolje,Negotin ima bogatu vlasku kulturu u tradiciju koju bih zelio upoznati.Zar nije jedan Aromun-Cincarin napisao jednu veliku poemu o stradanju svoga naroda a to je Nikolae Velua sa poemom SANA I SPALJIVANJE GRAMOSA,zar nisu Aromuni-Cincari bili prvi moderni proizvodjaci mlijeka sa svojim mljekarama u legendarnom gradu Moskopolju koji je u 18. vijeku brojao 80.000 stanovnika!Biti cemo u kontaktu,samo dok se jos malo racunarski opismenim jos se slabo snalazim nikako da nadjem kako da komuniciram na ovom sajtu,recimo da odgovorim na dobrodoslicu itd.,ali polako.

[dPasujoni]

Dobro nam došao!

Ako budeš imao vremena da isčitavaš teme na ovom Forumu, makar
one tekstove pisane na srpskom imaćeš prilike da saznaš puno toga, ali ne o Vlasima Aromunima ili Cincarima, već pre svega o Vlasima Severoistične Srbije.

dPasujoni

[vlawag]

Paune,najbitnije je da se pridržavamo činjenice da vlaški govori pripadaju rum.jez.Ne trba se voditi stvarima kao sto su hoce li nekome biti lakse da nauci ovako ili onako.

[dPasujoni]

Paune,najbitnije je da se pridržavamo činjenice da vlaški govori pripadaju rum.jez. Ne trba se voditi stvarima kao sto su hoce li nekome biti lakse da nauci ovako ili onako.

Za koga i zbog koga onda uvodimo "VLAŠKU AZBUKU" ZA MASOVNU UPOTREBU?

Zašto uopšte potreba kad imamo rumunsku latinicu, ::)

Nikako da se omasovi kod nas Vlaha!!!! ;D :D

Još fali da dovedemo jedno pet stotine rumunskih gastarbajtera u škole da nam uče decu! :o

Da,  fali nam i televizija koja će narednih sto godina da danonoćno ponavlja kako smo mi Rumuni....

Da li će nam biti lako?

"Neće i ne sme!"
Treba nadoknaditi vekove u kojima smo išli svaki svojim putem, a to se ne postiže lako.
Naravno, nije bitno šta narod želi, važno je što više "naivnih" upregnuti u nečije čeze.
Birajte Vlasi između čekića i nakovnja.



Pră vaľe la vaľe
supt śeŕu ku stîaľe,
ku Soariľi śe vjeađe,
prîn apa śe auđe.

Tuot nat lasă margă
pră kîmpija largâ,
tuot nat lasă spună
kîće o vorbă bună.

Luna śe lumină,
la Soare să înkină.
Kare-j veđeros
lu toc je milos!

dPasujoni

[dorian]

Ili Srpskog i Rumunskog?