Žalba OEBS-u zbog opstrukcije prilikom uvođenja nastave na rumunskom jeziku

[Vlad]

Vaša ekselencijo,

Dopustite mi da iskoristim ovu priliku kako bih Vam čestitala  na imenovanju za visokog komesara, i da predstavim našu organizaciju koja je formirana od strane roditelja sa ciljem da se u školskom sistemu Srbije u okviru osnovnog obrazovanja omogući učenje rumunksog jezika. Vaša kancelarija je aktivno angažovana u ovom procesu i želimo ovom prilikom da izrazimo našu zahvalnost za napore koje ulažete.

Na žalost, uprkos najboljim naporima Vaše kancelarije i roditelja, koji su takođe pokazali i značajnu frustriranost situacijom, vlasti Republike Srbije nisu preduzele sve neophodne korake potrebne da se uvede ova nastava, a kao rezultat tog nečinjenja, časovi rumunskog jezika neće biti dostupni svoj zainteresovanoj deci tokom ove školske 2013/2014 godine. Prema tome, ne može se reći da je obrazovanje na rumunskom jeziku dostupno učenicima u istočnoj Srbiji, i da se mora uvesti set mera  pre nego se da pozitivno mišljenje u odnosu na situaciju.

Kao što je smo vam ranije pisali, naša organizacija je ponudila da sarađuje sa Ministarstvom prosvete i podrži napore da se uvede nastava. Ipak, ministarstvo nije pokazalo volju da sarađuje sa našom organizacijom. Zapravo, ministarstvo nije bilo u stanju ni da pronađe vremena da se sastane sa nama. Kao što znate, princip da obrazovanje manjina treba biti participativno je jasno uspostavljen i potvrđen u stavu 30.  dokumenta sa konferencije u Kopenhagenu o ljudskoj dimenziji KEBS-a. Učešće u ovom kontekstu znači, ne samo delotvorno učešće institucija koje predstavljaju nacionalne manjine, već i aktivno uključivanje roditelja. Shodno tome, kao organizacija koja predstavlja roditelje, mi nastavljamo sa zahtevima da se ministarstvo konsultuje sa roditeljima.

Pored toga, molimo Vas da se Vaša kancelarija, takođe, konsultuje sa predstavnicima roditelja i informiše ih o svemu. Mi smatramo da naša nezavisna procena situacije na terenu, može dopuniti informacije koje komesar prima iz formalnih izvora, i da će poslužiti kao osnova na kojoj će komesar doneti  zaključak .

Želimo da Vas podsetimo da smo, u našem zvaničnom dopisu upućenom vašoj kancelariji letos, upozorili na mogući scenario koji se može dogoditi na početku ove školske godine, a koji se nažalost i ostvario.

Kao što verovatno već znate, anketiranje nije sprovedeno sistematski u Braničevskom okrugu. Niti su rezultati istraživanja javno objavljeni. U ovom trenutku ne postoje planovi za uvođenje rumunskog jezika u nastavu u Braničevskom okrugu, iako smo nezvanično obavešteni da je anketa delimično sprovedena u nekoliko škola i da  tamo takođe postoji interesovanje za uvođenje rumunskog jezika.

Očekujući ovakav razvoj situacije, naša organizacija, kao i naše partnerske NGO organizacijie, podnele su potpise roditelja kojima se navodi potreba uvođenja nastave na rumunskom jeziku u osnovnim školama u opštinama Veliko Gradište, Golubac Kučevo i Petrovac. Kao što smo Vas upozorili u prethodnom dopisu, vršeni su nezakoniti pritisci od strane direktora i nastavnika na decu i njihove roditeljie u školama u Kučevu i Golupcu. Time su roditelji su bili primorani da povuku svoje potpise. Na ovo su bili primorani ili usmeno ili poput flagrantnog slučaja u opštini Kučevo, gde su lokalne vlasti sprovele inspekcijski pregled poslova jednog roditelja koji je potpisao listu i koji je bio zamoljen da  povuče potpisa ili mu preti problem sa poslovanjem .

Drugi nivo opstrukcije prema roditeljima koji nisu povukli svoje potpise, od strane škola i školskih  okruga, je  jednostavno ćutanje i ignorisanje zahteva roditelja. Naša organizacija je podnela zvaničnu žalbu  inspekciji škola u Požarevcu, međutim nikakve mere nisu preduzete protiv škola koje su odbile da uvedu nastavu na rumunskom jeziku. Želimo da vas podsetimo da je u skladu sa srpskim zakonom škola dužna da uvede nastavu na jeziku manjina obzira na mali broj prijavljenje dece.

Neke druge suptilnije metode opstrukcije i sprečavanja uvođenja nastave rumunskog jezika su takođe primenjivane, kao npr. primoravanje da se izabere između informatike i rumunskog jezika, što je nastavi na rumunskom smanjilo atraktivnost. Obrazovanje manjina treba da bude dopuna redovnoj nastavi, a ne da se tretira kao bilo koji drugi izborni predmet. To je rezultiralo da li je broj školske dece u Borskom i Zaječarskom okrugu, koji su se odlučili za časove rumunskog jezika smanjen od 1620 ispitanih proletos  na manje od 800  jesenas pred početak nastave.

Iz svega navedenog nemoguće je tvrditi da je časovi na rumunskom uvedena kao deo regularne nastave u školama. Želimo da vam prestavimo listu mera koje treba da se sprovedu kako bi učenici iskoristili sa punim kapaciteom mogućnost pohađanja nastave na maternjem jeziku, i kako bi bili u mogućnosti tvrditi da se pravo na nastavu na maternjem jeziku primenjuje. Glavna mera koju treba preduzeti je:

• Da se sprovede anketa među školskom decom u Braničevu i Pomoravskom okrugu, u svim opštinama ova dva okruga. Istraživanje treba da se sprovodi u svim osnovnim i srednjim školama, među svim razredima u osnovnim školama ( od 1. do 8. razreda i u srednjim školama od 1. do 4. razreda ). Anketa treba  biti takva da se omogući deci izjašnjavanje da li žele da prisustvuju časovima rumunskog jezika ili ne, bez primoravanja da se bira između bilo kojih izbornih predmenta i maternjeg jezika.

Takođe treba preduzeti i sledeći niz mera :

• Da bi se spečili bilo kakavi protivzakoniti pritisci bilo od škole ili lokalnih vlasti,  predlažemo da ministarstvo odredi odgovarajuću osobu za kontakt, koja bi poslužila kao osoba za rešavanje problema koji bi se eventualno javili prilikom sprovođenja ankete ili uvođenja rumunskog jezika.

• Da se ponudi učenicima Borskog i Zaječarskog okruga da se opredele za nastavu na rumunskom jeziku, bez obzira na to da li već pohađaju informatiku kao izborni predmet. To bi bila ograničena  anketa među učenicima koja već pohađaju informatiku ili bilo koji drugi izborni predmet.

• Da se organizuje nastava i u opštini Majdanpek koja pripada školskom okrugu Zaječar gde je već sprovedena anketa ove jeseni, pokazano je interesovanje među učenicima, ali nastava nije počela, zbog navodnog nedostatka nastavnika.

• Da se istraži i ukoliko ima osnova, pokrene upravni i krivični postupak protiv škola i pripadnika lokalnih vlasti u opštini Kučevo koje su vršili pritisak na roditelje .

Očekujemo od Vaše kancelarije i vas lično da aktivno pratite i pomognete savetima  u ovom slučaju, kao i da budete u vezi sa Ministarstvom prosvete i drugim relevantnim institucijama kako bi se pravo na obrazovanje na maternjem jeziku u potpunosti ispoštovalo. Naša očekivanja su zasnovana na ulozi koju je HCNM preuzeo 2012 god. da bude posrednik u procesu uvođenja časova rumunskog jezika u školama u istočnoj Srbiji.

Takođe želimo da znate da ćemo mi redovno informisati oba kopredsednika zajedničke komisije Srbije i Rumunije, gospodina dr Bogdana Aurescua i gospođu Gordanu Stamenic, o svim našim initiativeama i našoj korespondenciji sa Vašom kancelarijom, u cilju ridržavanja principa transparentnosti procesa.

Srdačan pozdrav,

Jasmina Glišić,

Predsednik NVO roditelja dece koja žele da imaju nastavu rumunskog jezika u školi

[pdf]http://www.zajednicavlahasrbije.com/Pismo%20OEBS%20Jasmina%20Glisic%20Novembar%202013%20SRB.pdf[/pdf]

[Vlad]

Your Excellency,
Please let me use this opportunity to congratulate you on your appointment as High Commissioner, and to introduce our organisation, which was formed by parents, with the aim to create the opportunity for primary school pupils to be offered the possibility to learn Romanian language in public schools. Your Office has been actively engaged in this process and we would like to express our appreciation for your efforts.
Unfortunately, despite the best efforts of your Office and the parents, and to the considerable frustration of the parents, the authorities of the Republic of Serbia have not taken all necessary steps needed to fully introduce the classes, and as result of this inaction, Romanian languageclasses will not be available to all interested children during this school year. Therefore, it cannot be confirmed that education in Romanian language is available in Eastern Serbia, and that a set of measures have to be implemented before a positive conclusion is made.
As you Office is aware from our previous correspondence, we offered to collaborate with the Ministry of Education and support its efforts to introduce the classes. Nevertheless,the Ministry has shown itself to be unwilling to cooperate with our organisation.In fact, the Ministry has not even been able to find the time to meet with us. As you are aware, the principle that minority education has to be participatory is well established, and reconfirmed in the paragraph 30 of the Document of the Copenhagen Meeting of the conference on the Human Dimension of the CSCE. Participation in this context means not only effective participation of the institutions representing national minority, but also active involvement of parents. Accordingly, as an organisation representing parents, we continue to request the Ministryto consult with the parents.
In addition, we would kindly ask that similarly your Office also consults with the partents and keeps them informed. We consider that our independent assessment of the situation on the ground, should complement the information HCNM receives from formal sources, and will serve as a basis on which HCNM can bring informed conclusion.
We would like to remind you, that in our official letter sent to your Office during the summer, we warned on possible scenarios which can happen at the begining of the new school year, and which had had unfortunately materialised.
As you might be aware, survey has not been conducted in a systematic way in the Branicevo District.The results of survey were never made public. At this moment there are no plans to introduce Romanian language classes in Branicevo district, although we are unofficially informed that survey was conducted in few schools and that there is a certain number of schoolchildren who opted for these classess.
Anticipating this, our organisation, as well as our partner's NGOssubmitted parents' signatures lists which required introduction of Romanian language classes in primary schools in municipalities of Veliko Gradiste, Golubac, Kucevo and Petrovac. As we warned in previous correspondence,an unlawfull pressure by principals and teacher on children and their parents in schools in Kucevo and Golubac was exercised. Parents were required to witdhrew their signatures, either by persuading them verbally to do this, or in the most blatant case in the municipality of Kucevo, local authorities conducted an inspection in one of the business of school and local authorities in Kucevo municipality which exercised an unlawfull pressure on parents.
We expect from your Office and you personally to monitor and advise current situation, as well as liaising with the Ministry of Education and other relevant Serbian authorities in order to enable that a right to education in mother tongue is fully respected. Our expectations are based on the role HCNM assumed in 2012, which is to serve as a facilitator in the process of introduction of Romanian language classes in Eastern Serbia.
Please be informed that two co-presidents of the Joint Serbian-Romanian Commission, Mr.BogdanAurescu and Mr.GordanaStamenic, will be informed about all our initiatives and our correspondences with your Office, in order to adhere to the principles of the transparency of the process.
Kind Regards,