Kratak prikaz aktuelnog položaja manjina u Srbiji

[Volcae]

Kratak prikaz aktuelnog položaja manjina
u Srbiji

<sup>Oznake: bezbednost, manjine

Objavio Zoran Markovic</sup>


Centar za razvoj civilnog društva (CRCD) nalazi za shodno da u ovom trenutku sumira manjinsko pitanje u Srbiji skrećući pažnju javnosti na sledeće činjenice:

Potencijalni bezbednosni rizici u regionu potiču iz zahteva Srbije da se obezbedi srpska teritorijalna autonomija na Kosovu. Osim zahteva za teritorijalnom autonomijom Mađara u Vojvodini, i Albanci s juga Srbije, iz Preševska doline (9. marta 2013, Deklaracija svih albanskih odbornika iz skupština opština Preševo, Bujanovac i Medveđa), i Bošnjaci u Sandžaku (14. marta 2013, inicijator: Bošnjačka demokratska zajednica) izražavaju isti zahtev. Svi ovi zahtevi se pozivaju na princip reciprociteta sa srpskom teritorijalnom autonomijom na Kosovu.

I dalje postoje suštinske razlike u obimu i kvalitetu uživanja manjinskih prava između Vojvodine i Srbije.

U Vojvodini se, generalno gledajući, poštuju prava Mađara, Slovaka, Hrvata, Rumuna, Rusina, Bunjevaca, Makedonaca, Ukrajinaca, Nemaca i ostalih manjina u obrazovnoj, medijskoj, kulturnoj i religijskoj sferi. Nasuprot tome, u centralnoj Srbiji tek se počinje sa uvođenjem nastave na rumunskom (za pripadnike vlaške manjine) i bosanskom jeziku (april 2013). Sporno i dalje ostaje pitanje Rumunske pravoslavne crkve, koja je i dalje izložena diskriminaciji. Takođe, beogradska vlast i dalje radi na podvajanju unutar bošnjačke zajednice i favorizovanju anti-zukorlićeve frakcije.

Karakteristično za Vojvodinu u periodu decembar 2012 – mart 2013 jesu, međutim, antimađarski incidenti u Temerinu, Bečeju, Novom Sadu, Srbobranu i Subotici. Kao odgovor na ove incidente 16. februara 2013. postignut je dogovor ministra policije, g. Dačića i predsednika Skupštine AP Vojvodine, g. Pásztora da se u opštinama u kojima je dolazilo do međunacionalnih incidenata angažuju, po potrebi, i pripadnici Žandarmerije i da se pojača policijska kontrola u sredinama u kojima je povećan broj krivičnih dela radi očuvanja lične i imovinske bezbednosti građana.

Ono što je novo na manjinskoj sceni Vojvodine jeste radikalizacija mađarske strane:

1. Neonacisti iz većinski mađarskih mesta Sente i Ade odlazili su u naznačenom periodu u Temerin i tamo izazivali antisrpske incidente.

2. Mađarska ultradesničarska, antisemitska stranka Jobbik osnovala je 2. marta 2013. u Subotici svoju podružnicu za Vojvodinu, na čijem je čelu nastavnik iz Sente Győri Endre.

3. Na skupu mađarskih vođa iz Vojvodine, Rumunije i Slovačke u Martelju (Mártély) u Mađarskoj, 23. marta 2013, čelnik najjače mađarske stranke u Vojvodini, Saveza vojvođanskih Mađara (SVM), g. Pásztor se po prvi put založio za mađarsku teritorijalnu autonomiju u Vojvodini. Takav zahtev SVM nije do sada iznosio u vojvođanskoj javnosti, već su se za njega zalagale ostale mađarske stranke: Demokratska zajednica vojvođanskih Mađara, Demokratska stranka vojvođanskih Mađara, Građanski savez Mađara i Pokret mađarske nade.

(Centar za razvoj civilnog društva)

preuzeto sa:
http://www.crnps.org.rs/2013/kratak-prikaz-aktuelnog-polozaja-manjina-u-srbiji

[Volcae]

Scurta prezentare despre pozitia actuala a minoritatilor in
Serbia

<sup>Insemnari: securitate,minoritati

publicat de Zoran Markovic</sup>

Centrul pentru socetatea civila este adecvat in acest moment de a rezuma problema minoritatilor din Serbia,atragand atentia publicului la urmatoarele fapte:

Potentialele riscuri de securitate in regiune provin de la cerintele Serbieide a oferii autonomie Sarbilor din Kosovo.Cu exceptia cereri autonomiei teritoriale a Maghiarilor din Voivodina,a Albanejilor din sudul Serbiei,valea Presevo (9 martie 2013, declaratia consilierilor albanezi din comunele Presevo, Bujanovac, Medvedja) si Bosniacilor din Sandzak (14 martie 2013, initiatorul : comunitatea democrata Bosniaca) exprima aceeasi cerere. Toate cererile acestea se refera la principiul de reciprocitate cu autonomia Sarba din Kosovo.

Si mai departe exista diferente substantiale in extinderea si calitatea de exercitare a drepturilor minoritare intre Voivodina si Serbia.

In Voivodina, uitandu-ne general, se respecta drepturile Maghiarilor, Slovacilor, Croatilor, Romanilor, Rutenilor, Macedonenilor, Ucrainenilor, Germanilor si altelor minoritati in domeniul invatamintului, mediilor, culturii si religiei. Spre deosebire in Serbia centrala este doar un inceput de introducere a predarii in limba Romana (minoritatii Valahe) si limba Bosniaca (aprilie 2013). Exista probleme cu Biserica Ortodoxa Romana, care este si mai departe discriminata. De asemenea autoritatiile de la Belgrad destabilesc comunitatea Bosniaca favorizand fractia anti-Zukorlic.

Caracteristic pentru Voivodina in perioada decembrie 2012 -martie 2013, sunt incidentele anti-maghiare in localitatile Temerin, Becej, Novi Sad, Srbobran, Subotica. Ca raspuns la aceste incidente, pe data de 16 februarie 2013, sa ajuns la un dialog intre ministerul politiei Dacic si presedintele adunarii P.A.Voivodina Istvan Pasztor. In comunele unde s-au petrecut incidentele, daca e necesar, sa se angajeze jandarmeria si controlul politiei sa fie mai strict pe teritoriul unde s-au marit infractiunile, pentru a proteja cetatenii.

Ceace este nou pe scena minoritara in Voivodina este radicalizarea partii maghiare:

1. Neonazistii Maghiari din localitatile Senta si Ada au fost la Temerin si au provocat incidente anti-sarbesti.

2. Partidul Maghiar de ultra-dreapta Jobbik,a fondat in perioada 2 martie 2013 in Subotica, o filiala penrtu Voivodina in frunte cu invatatorul din Senta Gyuri Endre

3. La intilnirea liderilor Maghiari din Voivodina,Romania si Slovacia in localitatea Martely in Ungaria, la 23 martie 2013, liderul celui mai tare partid Maghiar din Voivodina (alianta Maghiarilor din Voivodina) domnul Pastor prima data a sustinut autonomia teritoriala maghiara in Voivodina. Pana la intalnirea de la Martely, alianta Maghiarilor nu a avut aceste ambitii, ele fiind sustinute doar de celalalte organizatii si partiduri Unguresti din Voivodina.

(centrul pentru socetatea civica)

prevod sa srpskog: Kristijan Zivojin